Νηπιαγωγείο Μαρμαρίου

"Η Διατροφή μας", "Από την ελιά στο λάδι" - "Από το σπόρο στο ψωμί"

Υπεύθυνη εκπ/κός: Χρυσούλα Σταμούλη (Νηπιαγωγός)

Εισαγωγή
Το νηπιαγωγείο μας πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια της φετινής σχολικής χρονιάς 2003 - 2004, στα πλαίσια προγράμματος σύμπραξης σχολείων, πρόγραμμα Αγωγής Υγείας με γενικό θέμα: «Η Διατροφή μας». Το νηπιαγωγείο μας ασχολήθηκε με δύο επιμέρους θέματα:

• 1ο «Από την ελιά στο λάδι»,
• 2ο «Από το σπόρο στο ψωμί».

Το πρόγραμμα ξεκίνησε το Νοέμβριο και τελείωσε αρχές Ιουνίου. Αφορμή για την επιλογή των θεμάτων, στάθηκε η περυσινή εργασία του νηπιαγωγείου μας με θέμα: «Διατροφή», η αναφορά μας στη Μεσογειακή Διατροφή, καθώς και η παραγωγή ελαιολάδου στην περιοχή μας.

Το ελαιόλαδο και το ψωμί, αποτελούν δύο από τα βασικά προϊόντα της Μεσογειακής Διατροφής. Η Μεσογειακή Διατροφή είναι παραδοσιακή ελληνική διατροφή και όπως επισημαίνουν πολλές μελέτες η πιο υγιεινή και αυτή που χαρίζει μακροζωία.

• Συζητήσαμε τα θέματα και τα παιδιά έθεσαν ερωτήματα και απορίες πάνω σ' αυτά.
• Καταγράψαμε τις ερωτήσεις και φτιάξαμε ένα σκελετό εργασίας.
• Ενημερώσαμε τους γονείς και ζητήσαμε τη βοήθεια και τη συνεργασία τους.
• Δεχτήκαμε ενημερωτικό υλικό από την υπεύθυνη αγωγής υγείας του Ν. Εύβοιας κ. Μαγδαληνή Καλαθέρη.

«Από την ελιά στο λάδι»

• Δημιουργήσαμε ομάδες εργασίας.
• Ξεκινήσαμε με την επίσκεψη στον ελαιώνα. Είδαμε από κοντά τους εργάτες να εργάζονται καθώς και τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η συλλογή του καρπού.
• Μαζέψαμε ελιές.
• Τσακίσαμε και ξεπικρίσαμε ελιές στο νηπιαγωγείο.
• Τις συντηρήσαμε με αλάτι και ξίδι.
• Χωρίσαμε ελιές ανάλογα με το μέγεθος (μικρές, μεγάλες), το χρώμα (πράσινο, μαύρο) και το είδος (στρογγυλές, καλαμών).
• Επισκεφτήκαμε το ελαιοτριβείο και είδαμε από κοντά τη διαδικασία που ακολουθείται γα την παραγωγή του ελαιολάδου.
• Πήραμε συνέντευξη από τον ιδιοκτήτη του ελαιοτριβείου.
• Δοκιμάσαμε το φρέσκο ελαιόλαδο και πήραμε ένα μπουκάλι μαζί μας, για να δούμε πως και πότε θα καθαρίσει. Πήραμε επίσης και πυρήνα.
• Συζητήσαμε για τις χώρες καλλιέργειας της ελιάς, (μεσογειακές χώρες), καθώς και για τις περιοχές της χώρας μας στις οποίες καλλιεργείται η ελιά.
• Αναφερθήκαμε στην καλλιέργεια της ελιάς στην αρχαιότητα και στους μύθους που συνδέονται μ' αυτή. (Αθηνά - Ποσειδώνας, Ηρακλής).
• Συζητήσαμε για τη συμβολή της ελιάς και του ελαιολάδου στην εθνική μας οικονομία (εξαγωγές).
• Αναφερθήκαμε στις βρώσιμες ελιές (τσακιστές, θρούμπες, καλαμών).
• Παρατηρήσαμε και συγκρίναμε μπουκάλια με ελαιόλαδο από την Εύβοια και την Πελοπόννησο, ως προς το χρώμα και την υφή του.
• Αναφερθήκαμε στη χρησιμότητα της ελιάς και του ελαιολάδου (μαγειρική, ζαχαροπλαστική, μέσο φωτισμού, καλλωπισμός σώματος, καντήλια, βάπτιση, ευχέλαιο, καύσιμη ύλη, επιπλοποιία, σαπούνι).
• Κατασκευάσαμε την πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής.
• Αναφερθήκαμε στα θρεπτικά συστατικά που μας προσφέρει το ελαιόλαδο (βιταμίνες, ελαϊκό οξύ).
• Παρατηρήσαμε πίνακες ζωγραφικής, ώστε να γνωρίσουμε την ελιά ως πηγή έμπνευσης.
• Αναφερθήκαμε στους ολυμπιακούς αγώνες και στον «κότινο», ως σύμβολο ειρήνης και νίκης.
• Επισκεφθήκαμε την άνοιξη ξανά τον ελαιώνα για να δούμε την ανθοφορία των ελαιόδεντρων.
• Δραματοποιήσαμε το μυστήριο της βάπτισης κάνοντας τη βάπτιση μιας κούκλας.
• Δραματοποιήσαμε το μύθο της θεάς Αθηνάς και του Ποσειδώνα.
• Διαβάσαμε κείμενα που είχαν ως θέμα την ελιά και το ελαιόλαδο.
• Συγκεντρώσαμε υλικό με παροιμίες, αινίγματα, τραγούδια, ποιήματα, συνταγές, εικόνες, φωτογραφίες.
• Πλουτίσαμε το λεξιλόγιό μας με λέξεις σχετικές με την ελιά και το ελαιόλαδο.
• Γράψαμε την ιστορία της ελιάς με λέξεις και εικόνες.
• Φτιάξαμε αρωματικό ελαιόλαδο βάζοντας μέσα σε μπουκάλια αρωματικά και μπαχαρικά.
• Κατασκευάσαμε κρίκους για χαρτοπετσέτες με χαρτόνι και κλωναράκια ελιάς.
• Δουλέψαμε με ελεύθερο σχέδιο των παιδιών, καθώς και φύλλα εργασίας.
• Τυπώσαμε φύλλα ελιάς και τους δώσαμε διάφορες μορφές.
• Φτιάξαμε και δοκιμάσαμε ελαιοπιτάκια και ελαιόψωμο.

«Από το σπόρο στο ψωμί»

• Δημιουργήσαμε ομάδες εργασίας
• Σπείραμε σιτάρι και το παρακολουθήσαμε να φυτρώνει και να μεγαλώνει.
• Αναφερθήκαμε στην καλλιέργειά του παλιά και σήμερα και επισημάναμε τις διαφορές.
• Συζητήσαμε για τις περιοχές της χώρας μας στις οποίες καλλιεργείται το σιτάρι.
• Συζητήσαμε για την επεξεργασία του σιταριού και την παραγωγή του αλευριού.
• Μάθαμε για τις ποικιλίες του σιταριού και του αλευριού.
• Επισημάναμε τη σπουδαία θέση που κατέχει το ψωμί στην πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής.
• Αναφερθήκαμε στα θρεπτικά συστατικά του.
• Συζητήσαμε για την παρασκευή του ψωμιού στις μέρες μας και πριν από χρόνια, τότε που η παρασκευή του ήταν στις υποχρεώσεις του κάθε σπιτικού.
• Μάθαμε για τη θέση και σχέση που έχει με την εκκλησία, (αρτοκλασία, πρόσφορα, κόλλυβα).
• Αναφερθήκαμε σε παραδόσεις και δοξασίες που συνδέονται με το σιτάρι, την καλλιέργειά του και το ψωμί.
• Επισημάναμε τον άρρηκτο σύνδεσμο ανάμεσα στο ψωμί και τις ευχάριστες ή δυσάρεστες κοινωνικές εκδηλώσεις της ζωής του ανθρώπου.
• Επισκεφτήκαμε το φούρνο της περιοχής και είδαμε από κοντά τα στάδια προετοιμασίας του ψωμιού.
• Πήραμε συνέντευξη από τον φούρναρη.
• Φτιάξαμε προζύμι και ζυμώσαμε ψωμί, δραματοποιώντας παράλληλα τη διαδικασία.
• Δοκιμάσαμε διάφορα είδη ψωμιού και μάθαμε τις ονομασίες τους.
• Αναφερθήκαμε και σε άλλα προϊόντα που μας δίνει το σιτάρι (γλυκός τραχανάς, πλιγούρι, ζυμαρικά).
• Διαβάσαμε ιστορίες και παραμύθια.
• Αναφερθήκαμε στο μύθο της θεάς Δήμητρας ως προστάτιδα του σιταριού και των δημητριακών στην αρχαία Ελλάδα και στον άγιο Παντελεήμονα τον προστάτη των αρτοποιών.
• Συγκεντρώσαμε υλικό με παροιμίες, αινίγματα, τραγούδια, ποιήματα, συνταγές, εικόνες, φωτογραφίες.
• Ασχοληθήκαμε με πλαστική χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη ζυμάρι.
• Φτιάξαμε την ιστορία του σιταριού με λέξεις και εικόνες.
• Δουλέψαμε με ελεύθερο σχέδιο και φύλλα εργασίας.
• Κατασκευάσαμε ανεμόμυλους.
• Ντύσαμε ένα σκιάχτρο και αναφερθήκαμε στο ρόλο του ως φόβητρο για τα πουλιά.

Τα παιδιά έμαθαν να εκτιμούν την προσφορά της ελιάς, του ελαιολάδου, του σιταριού και του ψωμιού, στη διατροφή τους και την πολύτιμη συμβολή τους στην καλή τους υγεία και μακροζωία.

Στο τέλος της χρονιάς παρουσιάσαμε την εργασία μας στους γονείς. Τα παιδιά παρουσίασαν θεατρικά, τραγούδια, ποιήματα, αινίγματα, παροιμίες και παιχνίδια τα οποία αναφέρονταν στην ελιά - ελαιόλαδο και στο σιτάρι - ψωμί. Στο τέλος της γιορτής δόθηκε σε κάθε παιδί, ένας φάκελος ο οποίος περιείχε ενημερωτικό υλικό και τις προσωπικές του εργασίες.

Βιβλιογραφία

• «Ένας νερόμυλος στη Τζιά» - Γιώργος Σπέης - Κατερίνα Παλαιολόγου Εκδ. Κέδρος
• «Για ένα στεφάνι αγριελιάς» - Μαρία Διαμαντή, Ειρήνη Μπουντούρη Εκδ.
• «Το τεσσεροφύλλι» - Ζωή Βαλάση Εκδ.
• «Το ψωμί» - Εύη Λ. Βουτσινά Εκδ. Καστανιώτη
• «Καθημερινές δραστηριότητες στο νηπιαγωγείο» Ειρήνη Γενειατάκη - Αρβανιτίδη Εκδ.
• «Παραμύθια για το νηπιαγωγείο» - Σ. Παπανικολάου - Ε. Λαλούμη Εκδ. Ηλιοτρόπιο
• «Το στάρι» - Eugen Sopko Εκδ.
• «Πως γίνεται» - Αννα Χατζημανώλη Εκδ.
• «Μουσικά παιχνίδια» - Ανδρέας Χαραλάμπους Εκδ.
• «Τα πρώτα μου τραγούδια» - Αγγελική Καψάσκη - Μακρή Εκδ.
• «Συλλογή Δημοτικών τραγουδιών στη Νότια Εύβοια» - Βλάση Στ. Μαστροκώστα Χρήστου Κων. Μητροπέτρου Εκδ.
• «Σύγχρονο Νηπιαγωγείο» τεύχος 29
• «Παράθυρο στην εκπαίδευση του παιδιού» τεύχος 23
• «Οι γέφυρες» τεύχος 9
• www.in.gr./agro