Μουσική από τη Μεσσαπία

ΣΥΝΕΡΓΑΣΘΗΚΑΝ: Βαγγέλης Μαρκάκης, Αργυρούλα Καραχάλιου, Χριστίνα Κύλλα, Κατερίνα Μυστριώτη

Στη Μεσσαπία υπήρχε μακρά και αξιόλογη μουσική παράδοση. Πέρασαν σπουδαίοι τραγουδιστές, λαουτιέρηδες, βιολιτζήδες...

Υπάρχει ένας παλιός σπόρος, ο οποίος συνεχίζει να ευδοκιμεί και να καρποφορεί ως τις μέρες μας. Έτσι, βέβαια, εξηγείται και το μέγεθος της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας σ' έναν τόπο τόσο μικρό. Με χαρά, λοιπόν, και για του λόγου το αληθές, σας παρουσιάζουμε τον κιθαρίστα Θάνο Κωνσταντάρα, τον τραγουδοποιό Νάσο Ματράγκα και το νεανικό επταμελές συγκρότημα "Μελλοντικές Αναδρομές".

****

ΘΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ: «Ο μουσικός γεννιέται»
Γεννήθηκε στην Καστέλλα και είναι αυτοδίδακτος στην κιθάρα. Διδάσκει κιθάρα σε παιδιά της περιοχής, με προγραμματισμένα μαθήματα σε δημοτικά σχολεία ή ιδιαίτερα. Παράλληλα, οργανώνει παιδικές χορωδίες. Στόχος του είναι η μετάδοση του αυθορμητισμού και της αυτοσχεδιαστικής ικανότητας στα παιδιά που μαθαίνουν κιθάρα.

Έχει, κατά το παρελθόν, συμμετάσχει σε διάφορα μουσικά σχήματα, με τα οποία έχει παρουσιάσει και συνθετική του δουλειά.

Στην εφημερίδα «Ψαχνιώτικη» γράφει τη στήλη «Μουσική», όπου δεν παραλείπει να συνδέει τη μουσική με το καθημερινό γίγνεσθαι. Γράφει, επίσης, στην εφημερίδα «Ευβοϊκός Χρόνος», για μουσικά και άλλα θέματα.

Σε σχετικές ερωτήσεις που του θέσαμε, ο Θάνος Κωνσταντάρας έδωσε την παρακάτω συνολική και συνοπτική απάντηση:

«Πιστεύω πως το ταξίδι της μουσικής δεν τελειώνει ποτέ, ούτε χαρακτηρίζεται από πτυχία και τίτλους. Γι' αυτό πάντα θεωρώ τον εαυτό μου μαθητή σ' αυτόν τον χώρο... Νιώθω πιο πολύ ακροατής, παρά ερμηνευτής της μουσικής. Το μεράκι μου ν' ακούω με έκανε να αποκτήσω μια τεράστια δισκοθήκη, από όλα σχεδόν τα είδη μουσικής του κόσμου, εμβαθύνοντας έτσι μέσα στη μουσική ψυχολογία των λαών... Τη θεωρητική πλευρά της μουσικής τη θεωρώ ως ένα βαθμό απαραίτητη, αλλά δε νομίζω ότι είναι η ουσιαστικότερη πλευρά. Ο μουσικός γεννιέται^ δε γίνεται. Συνεπώς, αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι να ανακαλύπτω ανάμεσα στα παιδιά τα ταλέντα και τις έμφυτες μουσικές τους τάσεις, πράγμα που θεωρώ σημαντικότερο από το να παίζω μουσική σε διάφορους χώρους».

ΝΑΣΟΣ ΜΑΤΡΑΓΚΑΣ: «Η δημιουργία είναι επώδυνη»
Γεννήθηκε στα Ψαχνά, την Πρωτομαγιά του '60. Στα δεκάξι του έπιασε για πρώτη φορά κιθάρα στο Κέντρο Επιμόρφωσης (ΝΕΛΕ) Ψαχνών. Τελειώνοντας το Λύκειο, έγραψε την «Τασία», το πρώτο τραγούδι του που έγινε γνωστό.

Μετά βρέθηκε στην Αθήνα^ rock αναζητήσεις, ωδείο, μπουάτ... Ακολούθησε η στρατιωτική θητεία και η απόλυση το 1984. Ένα χρόνο αργότερα, πραγματοποίησε ένα όνειρό του, που ήταν η δημιουργία ενός ζωντανού μουσικού χώρου έκφρασης κι έτσι γεννήθηκε το μουσικό καφενείο «Ηχώ» στα Ψαχνά, απ' όπου, πλάι στο Νάσο, παρέλασαν πολλοί μουσικοί, ερμηνευτές και τραγουδοποιοί, και άσημοι και διάσημοι.

Ο κύκλος του μουσικού καφενείου ολοκληρώθηκε σε μια δεκαετία και εντωμεταξύ κυκλοφόρησε ο δίσκος του με τίτλο «Ένας ξανθομάλλης ήλιος», σε δικούς του στίχους και μουσική.

Συνέχισε - και συνεχίζει - τη μουσική του πορεία με εμφανίσεις σε συναυλιακούς και μπουατικούς χώρους.

****

ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΑΣΟ ΜΑΤΡΑΓΚΑ
Με ποιο είδος μουσικής ασχολείσαι και σε ποιους χώρους παρουσιάζεις το έργο σου;
Το είδος είναι η μπαλάντα, που άλλοτε είναι ενορχηστρωμένη με σύγχρονες φόρμες και άλλοτε με παραδοσιακές. Τα λόγια κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος με τη μουσική μου. Όσον αφορά στους χώρους που παίζω, επιλέγω εκείνους που μου δίνουν τη δυνατότητα να παρουσιάζω τη δουλειά μου με τον καλύτερο τρόπο. Επιλέγω χώρους δημιουργίας, όπου ο καλλιτέχνης και το κοινό έχουν σε πρώτο πλάνο το τραγούδι.

Από που πηγάζει η έμπνευσή σου;
Πρώτα και κύρια, από μια εσωτερική ανάγκη, ανάγκη έκφρασης και επικοινωνίας με το περιβάλλον. Την έμπνευση την αντιλαμβάνομαι ως μια αόρατη κλωστή, που σε συνδέει με το ανώτερο - μα όχι πάντα - ώστε να γίνονται χειροπιαστές οι ιδέες.

Από που δέχθηκες επηρεασμούς;
Μάλλον από συνοδοιπόρους. Ακόμη κι απ' τον Όμηρο κι απ' τον Βιτσέντζο Κορνάρο, μέχρι τον Jacques Brel, τον Lou Reed, τους Strangers, τον Σαββόπουλο και άλλους.

Ποιες είναι οι χαρές και οι πίκρες που έχεις συναντήσει στο δρόμο σου;
Το τραγούδι, η δημιουργία, είναι πράγμα επώδυνο. Ζυμώνεται με φως και σκοτάδι και πασχίζει να κερδίσει τη ζωή. Είναι χαρά μεγάλη να ολοκληρώνεις μια μεγάλη προσπάθεια. Είναι νόμος της ζωής. Ζεις έναν σκληρό χειμώνα και μετά ακολουθεί η άνοιξη, λουλούδια, χρώματα, ευωδιές. Μετά τον τοκετό, το χαμόγελο και το ελπιδοφόρο κλάμα μιας καινούριας ύπαρξης.

Είχες βοήθεια στο έργο και την πορεία σου;
Εξαρτάται τι εννοούμε βοήθεια. Πιστεύω ότι σε βοηθούν ακόμα κι αυτοί που δεν σε αποδέχονται εύκολα. Μπορεί αυτό να σημαίνει πως κάτι δεν είναι ικανοποιητικό ή ολοκληρωμένο. Ψάχνεις έτσι, προσπαθείς, κάνεις κάτι παραπάνω, μπορεί και καλύτερο. Κατά τα άλλα, ουσιαστική και καθοριστική θεωρώ τη βοήθεια που έχω από την οικογένειά μου σε κάθε μου δημιουργική προσπάθεια.

Έχεις θέσει κάποιους ιδιαίτερους στόχους;
Πιστεύω ότι το τραγούδι είναι ένα μέσον, ένα εργαλείο. Ανάλογα με τον τρόπο που το χρησιμοποιείς, ως δημιουργός ή ως ακροατής, μπορεί να σε εξυψώσει ή να σε βουλιάξει. Στόχος μου, λοιπόν, είναι να γίνομαι καλύτερος και πιο συνειδητός σ' αυτό που κάνω, για μένα και γι' αυτούς που με ακούνε.

Νάσος Ματράγκας και Βαγγέλης Γερμανός, αυτοσχεδιάζοντας στο μουσικό στέκι των Ψαχνών.

****

ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΤΡΑΠΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΤΑΚΕΣ ΤΟΥ ΜΑΤΡΑΓΚΑ
Επικαιρότητα και πολιτική;
«Τρέχουν οι ειδήσεις, σαν παραισθήσεις, του Φεραίου οι τόποι στην Ευρώπη» (Δ. Σαββόπουλου).

Εκπαίδευση σήμερα;
«Είμαι δεκαεξάρης, σας γ... τα λύκεια». (Δ. Σαββόπουλου).

Η κοινωνική κατάσταση;
«Κενωνία ένοχη» (λαϊκό άσμα).

Το νόημα της ζωής;
«Τραβάει την ανηφόρα» (Μ. Θεοδωράκη).

Σύγχρονη ελληνική μουσική;
«Βαράτε βιολιτζήδες» (λαός).

Μ.Μ.Ε. γενικώς;
«Στόχος, η φθορά των συνειδήσεων» (τίτλος βιβλίου).

Επώνυμοι του μουσικού χώρου;
«..................» (....).

Αθλητισμός και φανατισμός;
«Τα παιδιά στην κερκίδα είν' η μόνη σου ελπίδα» (Ν. Πορτοκάλογλου).

Θρησκεία κι Εκκλησία;
«Θα παντρευτούνε κι οι καλόγηροί μας, μα κατόπιν δοκιμής» (Lucio Dalla).

****

«ΣΤΡΟΒΙΛΙΣΜΟΙ»
(Ανέκδοτο τραγούδι του Ν. Ματράγκα, για τα παιδιά της Δεκάτης του '70)

Τότε που κυνηγούσα τους ανέμους
έτρωγα βρώμικο ψωμί
οθόνη μ' άγνωστους πολέμους
να βγω απ' αυτή τη φυλακή.

Με πήραν πνεύματα του αέρα
κι αρχίσαν οι στροβιλισμοί
ξαναγεννήθηκα εκεί πέρα
μετρώντας τ' άστρα σαν παιδί.

Κι από του Μόρισον τ' αστέρι
είδα την άλλη την πλευρά
με του Γουϊλι το μαχαίρι
φοβόμουν μην καμιά φορά...

Ήμουν του Χέντριξ κάποια νότα
ήμουν της Τζόπλιν η κραυγή
μα ευτυχώς άλλαξα ρότα
γιατί είχα μάνα κι αδελφή.

Σαν έγκλημα και τιμωρία
δίπλα μου οι άθλιοι καιροί
μα σε Αθήνα κι επαρχία
ο Ιαβέρης πάντα εκεί.

Κι από του Μόρισον τ' αστέρι
είδα την άλλη την πλευρά
με του Γουϊλι το μαχαίρι
φοβόμουν μην καμιά φορά...

Το χαρίζω στα παιδιά της «Παρρησίας» και στον καθηγητή Δημ. Μπαρσάκη.
Ν. Ματράγκας

****

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ: «Παίζουμε για το κέφι μας»
Οι «Μελλοντικές Αναδρομές» γεννήθηκαν πριν 7 χρόνια στο Γυμνάσιο Ψαχνών, χάρη στο μεράκι μιας ομάδας παιδιών και στην καθοδήγηση του Κώστα Ασημάκη, του χαρισματικού καθηγητή μουσικής του σχολείου. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν γίνει αλλαγές στο σχήμα, όπως είναι φυσικό σ' αυτές τις περιπτώσεις.

Σήμερα το συγκρότημα αριθμεί επτά μέλη, που είναι οι: Μάριος Γεωργουσόπουλος (κιθάρα), Γιάννης Δούδαλης (μπουζούκι), Γιώργος Μπαλαμπάνης (κρουστά), Μαρία Σακκή (τραγούδι), Παναγιώτης Πριόνας (πλήκτρα), Τόλης Μπαζώτης (τραγούδι) και Γιάννης Σταθόπουλος (κιθάρα, τραγούδι).

Όπως δηλώνουν, έχουν δεχθεί επιρροές από ποικίλα είδη μουσικής, από τον Τσιτσάνη και τον Τάκη Σούκα ως τον Ρίτσι Μπλάκμορ και τον Ίαν Γκίλαν. Κατά κάποιο τρόπο, τα διαφορετικά μουσικά γούστα, δημιουργούν μερικές φορές προβλήματα στην επιλογή του ρεπερτορίου, που όμως έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι ικανά να διασπάσουν την ενότητα και ομοθυμία του συγκροτήματος.

Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι η εξασφάλιση ενός κατάλληλου χώρου για τις πρόβες και η ανάγκη εξοπλισμού τους με τα απαραίτητα μηχανήματα και όργανα.

Να τονισθεί ότι τα παιδιά παίζουν ανιδιοτελώς σε κάθε είδους εκδηλώσεις, δημοτικές, πολιτιστικές, σχολικές κλπ. και δηλώνουν: «Δεν το έχουμε δει επαγγελματικά το θέμα. Εμείς παίζουμε για το κέφι μας».

Ας τους δούμε κι έναν - έναν:
Ο Γιώργος (Μπαλαμπάνης), που παίζει κρουστά, είναι ένας παρορμητικός και πρόσχαρος έφηβος, που του αρέσει ο αθλητισμός και οι καλές παρέες.

Ο Μάριος (Γεωργουσόπουλος) είναι κι αυτός τύπος της παρέας. Αγχώνεται με τις υποχρεώσεις του, μα στη σκηνή τα δίνει όλα και ξαλαφρώνει. Είναι κι ο γόης της ομάδας.

Στους περσινούς Ποιητικούς Αγώνες μας. Από αριστερά: Στέφανος Χρυσαφόπουλος, Μάριος Γεωργουσόπουλος, Γιάννης Δούδαλης και Γιάννης Σταθόπουλος.

Ο Γιάννης (Δούδαλης) είναι ένας ευαίσθητος τύπος, με μεγάλη συναίσθηση ευθύνης και παθιασμένος για το πάντα καλύτερο.

Ο Τόλης (Μπαζώτης) είναι ο πιο καινούριος στο συγκρότημα και φαίνεται πως θα έχει λαμπρή εξέλιξη, αν κρίνουμε από τη σοβαρότητα που τον διακρίνει.

Η Μαίρη (Σακκή) έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, είναι το μοναδικό κορίτσι του γκρουπ, είναι η πιο μικρή σε ηλικία και όλοι την έχουν κακομάθει.

Ο 'συντονιστής' Παναγιώτης και η 'κακομαθημένη' Μαίρη.

Ο Παναγιώτης (Πριόνας) παίζει πολύ καλή μουσική και είναι πολύ συνεργάσιμος με όλους. Θεωρείται ο συντονιστής της ορχήστρας.

Ο Γιάννης (Σταθόπουλος) έχει ζεστή φωνή, πάθος με την κιθάρα και τη μακρύτερη κόμη, γι' αυτό και ο τίτλος «μαλλιάς».

Κλείνοντας τούτη τη μικρή παρουσίαση, θέλουμε να υπογραμμίσουμε το ήθος και την αξιοπρέπεια όλων των παιδιών του συγκροτήματος. Μας έκανε, μάλιστα, εντύπωση ότι δεν διατύπωσαν κανένα παράπονο προς καμία κατεύθυνση. Όμως, σκεφτόμαστε ότι θα μπορούσαν να τύχουν κάποιας υποστήριξης στο μουσικό τους έργο, που εμείς το εκτιμούμε ως κάτι περισσότερο από μουσικό. Προτείνουμε, λοιπόν, στο Δήμο Μεσσαπίων, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον να βραβεύσει τις «Μελλοντικές Αναδρομές» για την πολιτιστική και κοινωνική προσφορά τους, όπως έχει κάνει για πολλές άλλες δραστηριότητες.