Από τις παράνομες χωματερές στο δίλημμα ΧΥΤΑ - ΧΥΤΥ

Οι προθεσμίες για το κλείσιμο της χωματερής του δήμου Στυρέων τρέχουν και οι δύσκολες επιλογές έρχονται πολύ γρήγορα σχολιάζει ο Αριστοτέλης Ζαμπετάκης, Χημικός - Οικονομολόγος, και προτείνει μια νέα συνάντηση των δημάρχων της Νότιας Ευβοιας με προσκεκλημένους ομιλητές για τεκμηριωμένες προτάσεις που θα είναι χρήσιμες για τις τελικές αποφάσεις.

Ο κ. Ζαμπετάκης σε επιστολή του αναφέρεται στο θέμα της διαχείρισης των στερεών απορριμμάτων και στις προτεινόμενες λύσεις ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ, διατυπώνοντας τελικά τη δική του πρόταση:

"Η σύγχρονη η προσέγγιση της αποτελεσματικής διαχείρισης των στερεών απορριμμάτων (σκουπιδιών) μας οδηγεί σε μια δύσκολη επιλογή. Και οι δυο λύσεις ΧΥΤΑ (Χώροι Υγιεινής Ταφής Αποριματων) ή ΧΥΤΥ (Χώροι Υγιεινής Ταφής Υπολειμμάτων) είναι νόμιμοι, υγιεινοί και ...πολύπλοκοι! Και για τις δυο αυτές επιλογές θα πρέπει:

1) Να βρεθεί ο τόπος της κατασκευης τους, που θα είναι κατάλληλος για τη σωστή λειτουργία τους και ...αποδεκτός από τους γειτονικούς Οικισμούς και την τοπική Κοινωνία κάθε δήμου!

2) Να γίνουν πλήρεις Περιβαλλοντικές Μελέτες, ώστε να προκληθούν οι μικρότερες δυνατές επιβαρύνσεις από την λειτουργία τους.

3) Να εκτιμηθούν το κόστος και οι επιπτώσεις από την καθημερινή διακίνηση των σκουπιδιών με τα αποριματοφορα φορτηγά. Για την ελαχιστοποίηση των αποστάσεων μεταφοράς από τους δήμους που εξυπηρετούνται στο ΧΥΤΑ η ΧΥΤΥ θα πρέπει να διερευνηθούν συγκριτικά οι αποστάσεις από τους τόπους κατασκευης τους ώστε να ισαπεχουν οι δήμοι με τον μεγαλύτερο πληθυσμό (και άρα την αυξημένη παραγωγή σκουπιδιών).

4) Να προσδιορισθεί ο χρόνος ζωης τους και να απαντηθεί το ερώτημα ποια θα είναι η αντιμετώπισή τους, όταν πια θα πάψουν να λειτουργούν.

5) Να συνδυασθούν με αντίστοιχα για ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ προγράμματα ανακύκλωσης. Τα προγράμματα ανακύκλωσης, που τελικά θα επιλεγούν θα αποδώσει μόνο με την ενεργό συμμετοχή και στήριξη των τοπικών κοινωνιών.

Τα προγράμματα ανακυκλωσης που συνήθως εφαρμόζονται ξεκινούν από τον απλό διαχωρισμό των σκουπιδιών σε ανακυκλώμενα (μπλε κάδοι) και όλα τα υπόλοιπα (κοινοί κάδοι). Με μια πλούσια γκαμμα επιλογών, με κριτήριο τον αριθμό των κάδων 2, 3 η 4, φθάνουν στα πιο βελτιωμένα και αποτελεσματικά προγράμματα ανακύκλωσης όπως εφαρμόζονται με μεγάλη επιτυχία σε δήμους (Ελευσίνα) και νησιά (Σύρος).

Κρίσιμο ζητούμενο είναι η καλή οργάνωση και ενημέρωση των δημοτών, ώστε να ανταποκριθούν συλλογικά, συντονισμένα και αποτελεσματικά σε προγράμματα οικιακής και συλλογικής κομποστοποιησης. Με την σωστή κομποστοποιηση μειώνεται εντυπωσιακά και ο όγκος και η όχληση από δυσάρεστες μυρωδιές των καθημερινών σκουπιδιών ενώ συγχρόνως παράγονται φυσικά λιπάσματα, πολύτιμα σε δέντρα και φυτά. Καταλήγουμε επομένως ότι οι αναθεωρημένες προσεγγίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προτίμηση των ΧΥΤΥ και τη σταδιακή κατάργηση των ΧΥΤΑ (προβλέπεται ότι σύντομα η λειτουργία τους θα είναι παράνομη) μας οδηγεί στην υπεύθυνη σύγκριση των δυο διαμετρικά αντίθετων επιλογών:

1) Μεγάλης δυναμικότητας ΧΥΤΑ που θα εξυπηρετούν πολλούς Δήμους και θα προκαλούν κοινωνικές και τοπικές αντιδράσεις και συγκρούσεις (πολύπαθο Γραμματικό...) αφού κανένας δεν θέλει τα σκουπίδια του γείτονα στην αυλή του.

2) Μικρής δυναμικότητας ΧΥΤΥ, έναν για κάθε δήμο, που θα είναι υπεύθυνος και για την επιτυχία των δικών του προγραμμάτων ανακύκλωσης και κομποστοποιησης αλλά και για την σωστή κατασκευή και λειτουργία του δικού του ΧΥΤΥ. Οι σύγχρονες πόλεις χωρίς σκουπίδια όλο και περισσότερο καταργούν τους ΧΥΤΑ και τις καύσεις και επιλέγουν σύγχρονα και αποτελεσματικά προγράμματα ανακύκλωσης και κομποστοποιησης με ταφή των μικρού όγκου υπολειμμάτων σε ΧΥΤΥ".