Στις 11 και 12 Οκτωβρίου 2004 η Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών σε συνεργασία με την Ελληνική Ονοματολογική Εταιρεία πραγματοποίησαν, στο Θέατρο Παπαδημητρίου, συμπόσιο με τίτλο: Ονοματολογικά Νομού Ευβοίας. Στο συμπόσιο παρουσιάστηκαν τα επιστημονικά πορίσματα ερευνών 23 ερευνητών (Ευβοέων και άλλων), που αφορούσαν στον ονοματολογικό πλούτο του νησιού. Η Λίμνη εκπροσωπήθηκε στο συμπόσιο από τον ιστορικό και προϊστάμενο του Τοπικού Αρχείου Λίμνης Βασίλη Ν. Δούκουρη, ο οποίος παρουσίασε εισήγηση με τίτλο: ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ ΑΠΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Ι. Μ. ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΑΛΑΤΑΚΗ (16ος - 18ος αί.) Περίληψη της εισήγησης δημοσιεύουμε παρακάτω:

"Ένας από τους πιο πλούσιους και ενδιαφέροντες τομείς των πηγών της ιστορικής έρευνας είναι τα Οθωμανικά έγγραφα που διασώθηκαν στα μοναστηριακά αρχεία. Αυτά, σύμφωνα με την πάγια τακτική της Οθωμανικής διοίκησης, συντάσσονταν για να πιστοποιήσουν τις διαφοροποιήσεις στο καθεστώς ιδιοκτησίας των κτηματικών εκτάσεων των μονών, για να προσδιορίσουν το ύψος της φορολογίας ή τέλος για να κατοχυρώσουν το αναπαλλοτρίωτό της από τις αρπακτικές διαθέσεις των ποικιλώνυμων καταπατητών. Εκ των πραγμάτων λοιπόν η μεγάλη αξία που προσδιόριζε για τα συγκεκριμένα έγγραφα η Οθωμανική πρακτική, συνέβαλε στη διατήρησή τους στο διηνεκές, στα μοναστηριακά αρχεία.

Μία τέτοια σημαντική συλλογή Οθωμανικών εγγράφων, μοναδική, απ' όσο γνωρίζουμε, για το νησί της Εύβοιας, διασώθηκε έως τις ημέρες μας στην Ι. μονή αγίου Νικολάου Γαλατάκη. Τα πρωτότυπα έγγραφα, Σουλτανικοί ορισμοί, Χοτζέτια, Ταπία, Φετβάδες, αποδείξεις φόρων, καθώς και επιστολές Οθωμανών αξιωματούχων, φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη της μονής, εντός φακέλου, που φέρει την αρχειονομική ένδειξη "Οθωμανικά έγγραφα". Είναι ταξινομημένα με απόλυτη χρονολογική σειρά και καλύπτουν την περίοδο 1498-1817. Στον ίδιο χώρο και εντός μεταλλικής θήκης φυλάσσονται σήμερα και οι μεταφράσεις των Οθωμανικών εγγράφων.

Γενικότερα, τα σημαντικά αυτά αρχειακά τεκμήρια αποτελούν μια πρώτης τάξεως πηγή για το μελετητή που επιθυμεί να συνθέσει την ιστορίας της μονής κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Καλύπτουν πλείστα όσα θέματα, όπως: άδειες για επισκευές εκκλησιών της μονής ή ανέγερση νέων κτιρίων, ιστορίσεις του ναϊκού συγκροτήματος, αγορές ή δωρεές ακινήτων και καλλιεργήσιμων γαιών, φορολογικές υποχρεώσεις της μονής, διενέξεις με έλληνες ή Οθωμανούς αξιωματούχους, φορολογικές υποχρεώσεις κ.ά. παρεμφερή θέματα. Ιδιαίτερης σημασίας για την ιστορία της μονής κρίνονται και οι προσωπογραφικές πληροφορίες των εγγράφων, καθώς ονόματα ηγουμένων, μοναχών, Οθωμανών αξιωματούχων με τον τίτλο που έφεραν κατά την εποχή σύνταξης του εγγράφου, αλλά και Ελλήνων, παρελαύνουν από τα κείμενά τους.

Ειδικότερα τώρα, πλούσιος θα είναι ο αμητός και για τους ερευνητές της επιστήμης της ονοματολογίας, που θα ανατρέξουν στα Οθωμανικά έγγραφα του Γαλατάκη. Με δεδομένο το γεγονός ότι στο νησί δε διασώθηκε αρχειακό υλικό της Οθωμανικής περιόδου, όπως κώδικες ιεροδικείων, νοταρίων και ιερών μονών, αυτοί θα εντοπίσουν στις σελίδες των λυτών εγγράφων ένα αξιόλογο πλήθος ακινήτων, αστικών και αγροτικών, να προσδιορίζεται κατά βάση, με την ονομασία της τοποθεσίας τους.

Αυτός ακριβώς ο τοπωνυμικός πλούτος, των προαναφερομένων εγγράφων, αποτέλεσε το αντικείμενο έρευνας και το περιεχόμενο της εισήγησης του ιστορικού και Προϊσταμένου του Τοπικού Αρχείου Λίμνης, Βασίλη Ν. Δούκουρη. Στη εισήγησή του παρουσιάστηκαν επτά τοπωνύμια, τα οποία εντοπίζονται στο γεωγραφικό χώρο της βορειοκεντρικής Εύβοιας. Αυτά κατά χρονολογική σειρά εντοπισμού τους στα Οθωμανικά έγγραφα είναι τα παρακάτω: Σελινό, ορεινή περιοχή στον οικισμό Τρούπι. Λεβάχη, κοινότητα του καζά Εγρίπου. Καραβάκι, περιοχή Μαντουδίου. Παναγία, περιοχή Λίμνης. Σουπιάδη, περιοχή Λίμνης. Κουτσίκη, περιοχή Λίμνης, Καβαλάρης, πρόβουνο του Ξηρού όρους.

Σε αδρές γραμμές ερευνήθηκαν: α) η παρουσία του τοπωνυμίου τόσο στον άξονα της διαχρονίας (διαχρονική εξέλιξη, εμφάνιση σε άλλες πηγές) όσο και σ' αυτόν της συγχρονίας (σημερινή χρήση τους), β) η εσωτερική ιστορία του χώρου και των ατόμων, γ) η σχέση ανθρώπου-περιβάλλοντος, σύμφωνα πάντα με τον γλωσσικό προσδιορισμό του τοπωνυμίου, ενώ τέλος τέθηκαν σε κριτική οι έως σήμερα προτεινόμενες ερμηνείες τους και προτάθηκαν νεότερες..."

Η εισήγηση του Βασίλη Ν. Δούκουρη θα δημοσιευθεί, μαζί με εκείνες των υπολοίπων ερευνητών, σε τόμο Πρακτικών, ο οποίος θα εκδοθεί από την Ονοματολογική Εταιρεία, εντός του 2004.

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »