Συνεργάστηκαν:
Ιωάννα Αρβανίτη, Κατερίνα Καραντάκη,
Μαρία Μάγειρα, Παναγιώτα Χονδρού

Ορεινό είναι το βόρειο τμήμα του δήμου Μεσσαπίων, που φτάνει ως το Αιγαίο Πέλαγος, σχηματίζοντας πολλές πανέμορφες παραλίες κι ανάμεσα σ' αυτές η πιο μαγευτική είναι η γνωστή παραλία του Λιμνιώνα. Για να φτάσει κανείς μέχρι εκεί, πρέπει να περάσει από τη "Ράχη" (που έχει υψόμετρο μεγαλύτερο των 1000 μ.) και να κατηφορίσει στην Αγια-Σοφιά, ένα μικρό χωριό που ζει κυρίως απ' την κτηνοτροφία και απέχει από τα Ψαχνά περίπου 30 χιλιόμετρα.

Οι πανύψηλες βουνοπλαγιές καλύπτονται από ελατόδασος κι ανάμεσά τους ρεματιές γεμάτες πλατάνια, πηγές, άγρια βλάστηση και άγρια πανίδα, που θα έπρεπε να προστατεύεται αυστηρά. Είναι ένας από τους λίγους παρθένους τόπους που μας έχουν απομείνει κι αυτόν επέλεξε η εταιρία ΛΑΡΚΟ να ρουφήξει το μεδούλι του, το σιδηρονικέλιο, με ανυπολόγιστες στο εξής συνέπειες, πέρα από τις ήδη οφθαλμοφανείς.

Με τρομακτική λαιμαργία, η εταιρεία επεκτείνει τα εργοτάξιά της γύρω από τη "Ράχη". Πρώτα στη θέση "Βρυσάκι" κι ύστερα στη "Φτερίτσα" και στο "Πλατάνι". Και σκοπεύει να συνεχίσει και παραπέρα, βάσει προγραμματισμού, εξαφανίζοντας ολόκληρα βουνά, στερεύοντας τις πηγές, καταστρέφοντας το οικοσύστημα, μέχρι και τη θάλασσα του Λιμνιώνα βάφοντας κόκκινη! Παρουσιάζουμε την κατάσταση όπως έχει, με στοιχεία από επίσημα έγγραφα και με ακριβείς πληροφορίες που μας έδωσε υπεύθυνα ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου "Ο Λιμνιώνας" κ. Γιάννης Λεοντής, που είναι Πρόεδρος του νεοσύστατου "Περιβαλλοντικού Συλλόγου Μεσσαπίων". Επισκεφτήκαμε την περιοχή μαζί με τον κ. Λεοντή και τον κ. Βασίλη Κίσσα (έφορο στο Δ.Σ. του Περιβαλλοντικού Συλλόγου) μια Κυριακή του Απρίλη...

Η εφημερίδα "Εξουσία" ασχολήθηκε εκτενώς με το πρόβλημα στις 27 και 28 Νοεμβρίου 1998, κάνοντας λόγο για "κρανίου τόπο" και "βομβαρδισμένο τοπίο". Στα δημοσιεύματα της εφημερίδας αναφέρεται ότι από το 1997, που άρχισαν οι εξορύξεις της ΛΑΡΚΟ στην περιοχή της Αγίας Σοφίας, άρχισε και η καταστροφή. Αποψίλωση δασών και παραμόρφωση του τοπίου, πρώτα και κύρια. Καταστροφή του υδροφόρου ορίζοντα, έτσι που στέρεψαν και πηγές. Εξάπλωση της σκόνης του μεταλλεύματος σε απόσταση χιλιομέτρων. Καταστροφή ακόμα και του θαλάσσιου οικοσυστήματος του Λιμνιώνα από το κοκκινόχωμα που καταλήγει εκεί μέσω χειμάρρων. Καταστροφή του οδοστρώματος από τη διέλευση των βαρέων οχημάτων και μόνιμος κίνδυνος από τις συχνές κατολισθήσεις...

Καταγγελία προς την Εισαγγελία υπέβαλε ο Πολιτιστικός - Οικολογικός Σύλλογος Αγίας Σοφίας "Ο Λιμνιώνας" (21/30-12-99), όπου περιγράφονται αναλυτικά οι αυθαιρεσίες της ΛΑΡΚΟ Α.Ε. και τα προβλήματα που έχουν δημιουργήσει οι δραστηριότητές της στην περιοχή.

Καταγγέλλεται η διάνοιξη παρακαμπτηρίου δρόμου από τη "Ράχη" ως τη "Γερακοφωλιά", μήκους 5,5 χλμ., που έγινε χωρίς μελέτη της ΔΥΔΚ, ούτε έγινε επίβλεψη ή παραλαβή του. Επίσης, η μεταφορά επιφανειακών κοιτασμάτων από τη θέση "Πλατάνι" γίνεται χωρίς νόμιμη άδεια. Κατόπιν πιέσεων, η εταιρεία αναγκάστηκε να υποβάλει Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) για την εκμετάλλευση 380 στρεμμάτων στο "Πλατάνι", η οποία όμως δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά προβλήματα του περιβάλλοντος. Ακολούθησαν διαμαρτυρίες του τότε Κοινοτικού Συμβουλίου Αγίας Σοφίας προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του νομού (328/8-7-98) και 642/11-12-98) και του Αγροτικού Συνεταιρισμού (41/21-11-98), αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Με απόφασή του, ο Δ/ντής Δασών Ευβοίας (3243/2-11-98) παραχώρησε στη ΛΑΡΚΟ 875 στρέμματα δημόσιας δασικής έκτασης - ένα ολόκληρο βουνό μεταξύ "Ξεροβουνίου", "Ράχης" και "Λιθαρόστρουγγας". Το Δασαρχείο Χαλκίδας ενέκρινε (12-11-98) την εκμετάλλευση της περιοχής από τη ΛΑΡΚΟ και της επέτρεψε την υλοτόμηση, αν και το ίδιο Δασαρχείο είχε εκδώσει Απαγορευτική Διάταξη (4049/4-11-97) μέχρι το έτος 2007 ακόμα και για τη βοσκή αιγών στο συγκεκριμένο ελατόδασος, ώστε να προστατευθεί η φυσική του αναγέννηση. Έγιναν και νέες διαμαρτυρίες της Κοινότητας και του Συλλόγου Αγίας Σοφίας, χωρίς να ληφθούν υπόψη και πάλι. Παράλληλα, εγκρίθηκαν και νέες αιτήσεις της ΛΑΡΚΟ για ευρύτερη εκμετάλλευση της περιοχής.

Πέρα από τα προβλήματα που επισημάνθηκαν στα δημοσιεύματα της εφημερίδας "Εξουσία", η εταιρεία αναγκάζει τους κτηνοτρόφους να απομακρυνθούν από τους χώρους βοσκής, γίνεται εκβιαστική αγορά γης, το έργο της εξόρυξης συνεχίζεται χωρίς εγκαταστάσεις συγκράτησης αποβλήτων και φερτών υλικών, η χρήση εκρηκτικών είναι ανεξέλεγκτη ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η διάνοιξη νέων δρόμων για περαιτέρω έρευνες καταστρέφει μεγάλες δασικές εκτάσεις και γενικά μια τεράστια έκταση υποβαθμίζεται, ενώ το επιχείρημα περί προσφοράς εργασίας αφορά κυρίως σε λαθρομετανάστες. Αυτά, εν ολίγοις κατήγγειλε ο Σύλλογος και ακόμα αναμένει την ευαισθητοποίηση των αρμοδίων Αρχών!

Το Τοπικό Συμβούλιο Αγίας Σοφίας συνεδρίασε εκτάκτως στις 20-10-2001 με θέμα τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των εργασιών της ΛΑΡΚΟ στο "Πλατάνι" και απέρριψε ομόφωνα τη Μ.Π.Ε. της εταιρείας, κρίνοντας ότι δεν προβλέπει αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων, ούτε μέτρα προστασίας λαμβάνει, αφού μάλιστα θεωρεί ότι δεν υπάρχουν προστατευόμενες εκτάσεις στην περιοχή. Τονίστηκαν, επίσης, και οι επιπτώσεις στην αισθητική του τοπίου και το πλήγμα που δέχεται ο τουρισμός, ο σημαντικότερος παράγοντας ανάπτυξης πλέον για τον τόπο μας, με επίκεντρο την παραλία του Λιμνιώνα.

Ο Δήμος Μεσσαπίων, όμως, είχε άλλη άποψη. Και με την υπ' αρ. 160/22-10-2001 απόφασή του έκανε αποδεκτή τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της Εταιρείας Γ.Μ.Μ. Α.Ε. ΛΑΡΚΟ κατά πλειοψηφία (23-2).

Ο κ. Γιάννης Λεοντής μας κατατόπισε για όλα όσα αφορούν στις δραστηριότητες της ΛΑΡΚΟ στην περιοχή - όσα τουλάχιστον γνωρίζει ο ίδιος με βεβαιότητα. Η αγωνία του είναι μεγάλη για το μέλλον αυτού του τόπου που είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του. Βλέπει με πόνο να χάνεται όλη εκείνη η ομορφιά που ζούσε στα παιδικά του χρόνια, κι ας ήταν δύσκολα χρόνια. Αλλά είναι μεγάλος και ο αγώνας του και η πίστη του στη δύναμη των απλών ανθρώπων, όταν είναι συσπειρωμένοι και παλεύουν για ένα αγαθό σκοπό, βάζοντας στην άκρη τα ατομικά συμφέροντα...

Πρώτος μας σταθμός ήταν η θέση "Βρυσάκι", που είναι γνωστή και ως "Αγιος Ιερεμίας" λόγω ενός ξωκκλησιού που υπάρχει εκεί. Πρόκειται για ένα οροπέδιο μεγάλης έκτασης, σε υψόμετρο περίπου 900 μ. Σ' αυτή τη θέση άρχισε από χρόνια εξορύξεις η ΛΑΡΚΟ, αλλοιώνοντας το τοπίο. Μας πληροφόρησε ο κ. Λεοντής ότι αυτή ακριβώς η θέση είχε επιλεγεί και προταθεί από το Δήμο Μεσσαπίων για τη δημιουργία ενός Δασικού Χωριού. που θα ήταν, ό,τι καλύτερο. Δυστυχώς, ο Δήμος Μεσσαπίων πρέπει να ξεχάσει το Δασικό Χωριό, όσο είναι παρούσα η ΛΑΡΚΟ στην περιοχή.

Κι όπως μάθαμε, σκοπεύει να είναι παρούσα για περισσότερο από 50 χρόνια! Σκεφτείτε και τι θα έχει αφήσει πίσω της, αν πετύχει το σκοπό της...

Φτάσαμε ύστερα στο ψηλότερο σημείο της διαδρομής, στη "Ράχη", πάνω από 1000 μ. υψόμετρο. Βρεθήκαμε ξαφνικά μέσα σε ένα σύννεφο, μια πυκνή ομίχλη που άρχιζε από εκεί και κάλυπτε τα πάντα μέχρι την Αγία Σοφία και το Λιμνιώνα. Δε μας βοήθησε και πολύ στη φωτογράφιση αυτή η κατά τα άλλα ποιητική ομίχλη.

Μετά τη "Ράχη", ο δρόμος χωρίζεται. Δεξιά είναι ο νόμιμος νομαρχιακός δρόμος και αριστερά ο παράνομος νέος δρόμος που έχει ανοίξει η ΛΑΡΚΟ, η παράκαμψη προς Λιμνιώνα. Έχοντας τοποθετήσει στο σημείο αυτό δική της πινακίδα η εταιρεία, πληροφορεί με "βέλος" ότι ο δεξιά δρόμος οδηγεί στο... ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ ΛΑΡΚΟ. Απορήσαμε γι' αυτή την πρωτοβουλία της ΛΑΡΚΟ, αλλά μας έλυσε την απορία ο κ. Λεοντής, εξηγώντας μας ότι η "δωρεά" του νέου δρόμου έγινε εκ του πονηρού. Η εταιρεία ήθελε να κάνει εξόρυξη μεταλλεύματος στη "Φτερίτσα" και στο "Πλατάνι", δίπλα στο νομαρχιακό δρόμο, αλλά ο νόμος απαγορεύει τις εξορυκτικές εργασίες σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων από το δρόμο. Έτσι... άλλαξε ο δρόμος προς Λιμνιώνα και ο νομαρχιακός δρόμος έγινε... δρόμος της ΛΑΡΚΟ, με δική της απόφαση...

Η εκμετάλλευση στη "Φτερίτσα" γίνεται χωρίς μελέτη και συνεπώς είναι παράνομη. Όλα αυτά, παρατηρεί ο κ. Λεοντής, μπορεί να φαίνονται απίστευτα, αλλά είναι η πραγματικότητα. Προχωρώντας και παρακάτω, προς το "Πλατάνι", μέσα στην ομίχλη, πρόβαλε μια λίμνη που δημιουργήθηκε από το κενό που άφησαν εκεί οι εξορύξεις.

Λίμνη με δηλητηριώδη νερά βέβαια, που περιέχει βαρέα μέταλλα και μολύνει τον υδροφόρο ορίζοντα. Ανοιχτές πληγές στην ομορφότερη περιοχή μεταξύ "Ράχης" και Αγίας Σοφίας. Και κατεβήκαμε ύστερα λίγο πιο χαμηλά, στην πηγή του "Πλατανιού". Κάποτε, όλοι οι προσκυνητές που πήγαιναν στο πανηγύρι του Αϊ-Γιάννη στα Κατούνια, εκεί σταματούσαν, να φάνε μια μπουκιά και να δροσιστούν με το κρύο νερό της πηγής. Σήμερα δεν πατάει ψυχή εκεί, ούτε οι τσομπάνηδες που πότιζαν τα ζωντανά τους. Η ΛΑΡΚΟ κατάργησε το Πλατάνι και την ευλογημένη Πηγή του.

Ίσα που στάζει το νερό το χειμώνα, κι αυτό δεν πίνεται. Η κύρια ροή της πηγής στέρεψε, χάριν των συμφερόντων της εταιρείας. Η ζωή σβήνει. Ο πλάτανος, που έχει ηλικία πολλών αιώνων, που έδωσε το όνομά του σ' αυτή την τοποθεσία, σύντροφος πιστός της πηγής, θα σβήσει κι αυτός άδικα, μέσα στον εφιάλτη. Το νιώθαμε αυτό όσο βρισκόμασταν εκεί. Μιλούσε ο τόπος και τον ακούγαμε. Ένας πόνος ακουγόταν. Κι ο κ. Λεοντής μας έλεγε κι αυτός τον πόνο του, που σίγουρα ήταν ακόμη μεγαλύτερος απ' το δικό μας... "Έχουν τώρα βάλει στόχο το βουνό με το μεγάλο ελατόδασος, 2.300 στρέμματα! Όπου καταστρέφουν, ούτε καν μια στοιχειώδη δεντροφύτευση δεν κάνουν, αν και έχουν αυστηρή υποχρέωση. Κι ο Λιμνιώνας θα καταστραφεί εντελώς, αν συνεχίσουν με αυτόν τον τρόπο. Υπάρχει μελέτη του Δήμου Μεσσαπίων για έργα αποστράγγισης, η οποία δεν ενεργοποιείται. Για τη ρύπανση της θάλασσας επενέβη και το Λιμεναρχείο, υπάρχουν στοιχεία, έφτασε το θέμα στον εισαγγελέα και τον ανακριτή, στοιχειοθετήθηκαν κατηγορίες, ήδη από το 2000. Τίποτα δεν έχει γίνει!".

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »