Ορυκτό ανθρακικό άλας του μαγνησίου με χημικό τύπο MgCO₃. Είναι αφρή κολλοειδής παραλλαγή του μαγνησίτη, κρυσταλλώνεται στο τριγωνικό σύστημα και είναι ισόμορφος του σιδηρίτη και του σμιθονίτη σε όλες τις αναλογίες. Έχει χρώμα άσπρο μέχρι ασπροκίτρινο. Μόλις σχηματιστεί, γίνεται λεπτοκρυσταλικός και στη συνέχεια σπάει σε κομμάτια με πολλές κόγχες. Έχει σκληρότητα 3-5 an σκληρομετρική κλίμακα του Mochs.

Βρίσκεται σε μορφή κοκκώδη, ραβδωτή ή τελείως συμπαγή μέσα σε περιδοτίτη και σερπεντίνη ή ως αυτοτελές κοίτασμα μέσα σε κρυσταλλοσχιστώδη πετρώματα όπως οι ταλκοχλωριτικοί σχιστόλιθοι. Προέρχεται από τη χημικό αποσάθρωση διαφόρων περιοδοτικών πετρωμάτων, και κυρίως από την εξαλλοίωση του ολιθίνη, με ταυτόχρονη παραγωγή σερπεντίνη, και από την παραπέρα απασάθρωση του σερπεντίνη σε λευκόλιθο και χαλκηδόνιο. Σχηματίζεται επίσης και σε ιζηματογενή πετρώματα.

Λευκόλιθος υπάρχει στην Αυστρία, στη Γιουγκοσλαβία και σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Αποτελεί ένα από τα κυριότερα μεταλλεύματα της χώρας μας και είναι πολύ καθαρός. Θεωρείται από τους καλύτερους του κόσμου ενώ η ζήτηση του αυξάνει συνεχώς σε διεθνές επίπεδο. Ο λευκόλιθος της Ελλάδας ανήκει στον άμορφο τύπο. Η παρουσία κοιτασμάτων λευκολίθου στην Ελλάδα συνδυάζεται με την παρουσία οφειολιθικών πετρωμάτων - τα οποία πρωτογενώς θεωρείται ότι περιείχαν μαγνήσιο στη μορφή του ολιθίνη - και με τη γειτονία νεωτέρων οξινών πλουτωνιτών.

Στην Ελλάδα ο λευκόλιθος παρουσιάζεται κυρίως με τη μορφή φλεβών, πάχους 0,5 - 8μ. και ως όγκος φακοειδούς ή ακανόνιστου σχήματος πάχους 5-6 μ. τα μεταλλεία λευκολίθου βρίσκονται συγκεντρωμένα κυρίως στη Χαλκιδική στην Εύβοια και στη Λέσβο.

1. Χαλκιδική: Η ζώνη του λευκολιθικού κοιτάσματος εκτείνεται από τις νότιες ακτές της Χερσονήσου, κοντά στη Γερακινή, μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Έχει πλάτος 8 χλμ. και μήκος 70 χλμ. περίπου. Περιλαμβάνει τα μεταλλεία της Γερακινής τη Βάβδου (τα καλύτερα οργανωμένα) της Αγίας Παρασκευής του Γαλαρινού των Σεδών, της Καρκάρας κ.ά.

2. Εύβοια: Στη Βόρεια Εύβοια υπάρχουν δύο ζώνες κοιτασμάτων λευκολίθου, που έχουν συνολικό μήκος 30 χλμ. και πλάτος 16-20 χλμ. Η ανατολική ζώνη περιλαμβάνει τα μεταλλεία Μαντούδι, Γαλατάκι, Πήλι κ.τ.λ. ενώ η δυτική τα μεταλλεία Βαριά - Ρέμα, Τρούπι κ.ά.

3. Λέσβος: Η κοιτασματοφόρα ζώνη βρίσκεται στην ανατολική ακτή του κόλπου της Καλλονής, με μήκος 10 χλμ. και πλάτος 4 χλμ. σε διεύθυνση από τα βόρεια προς τα νότια.

Αλλα κοιτάσματα λευκολίθου μικρότερου ενδιαφέροντος βρίσκονται: 1) Στην Κεντρική Εύβοια (Γερακάρι, Αφράτι κ.λ.π.), 2) Στην περιοχή της Νιγρίτας, 3) Στην περιοχή της Αταλάντης κοντά στο Μεγαπλάτατανο, 4) Στην περιοχή της Κοζάνης, κοντά στην Αιανή κ.τ.λ.

Μετά την εξόρυξη του λευκολίθου, γίνεται διαλογή με τα χέρια και ακολουθεί μεταλλουργική επεξεργασία. Οι ελληνικοί λευκόλιθοι, μετά τη διαλογή, εμφανίζουν την πιο κάτω μέση χημική σύσταση:
Μαγνησία (MgO) 45 - 48%
Διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) 50 - 52%
Διοξείδιο του πυριτίου (SiO₂) 0,2 - 4%
Οξείδιο του ασβεστίου (CaO) 0,5 - 2%
Τριοξείδιο του σιδήρου (Fe₂O₂) 0 - 0,4%
Τριοξείδιο του αργιλίου (Al₂O₃) 0,1 - 0,6%

Στο εμπόριο ο λευκόλιθος κυκλοφορεί σε τρεις μορφές: α) λευκόλιθο σε φυτική κατάσταση, β) κανοτική μαγνησία, δηλ. λευκόλιθος που έχει υποστεί φρύξη σε θερμοκρασία 800 - 900οC και γ) δίπυρη μαγνησία δηλ. λευκόλιθου μετά από φρύξη σε θερμοκρασία πάνω από 1600oc.

Ο λεύκολιθος χρησιμοποιείται κυρίως ως πρώτη ύλη για την κατασκευή πυρίμαχων υλικών, μαγνησιούχων τσιμέντων, στόκων και ξυλόλιθου και για την παρασκευή μεταλλικού μαγνησίου. Στην Ελλάδα από τη συνολική παραγωγή, μικρό μέρος χρησιμοποιείται στην κεραμική και το υπόλοιπο εξάγεται στο εξωτερικό.

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »