Ερέτρια

Γεωγραφικές συντεταγμένες:   38°23'32.37"N  -  23°47'42.09"E

Υψόμετρο:   13 μέτρα  —  Ελάχιστο: 0 μ.  –  Μέγιστο: 25 μ.

Βρίσκεται:

• 21 χλμ. νοτιοανατολικά της Χαλκίδας. - Εκτιμώμενος χρόνος διαδρομής 25 λεπτά.

Πληθυσμός:

3.156 κατά την απογραφή του έτους 2001
3.022 κατά την απογραφή του έτους 1991
2.501 κατά την απογραφή του έτους 1981
1.758 κατά την απογραφή του έτους 1971
1.891 κατά την απογραφή του έτους 1961
1.788 κατά την απογραφή του έτους 1951
1.731 κατά την απογραφή του έτους 1940
1.595 κατά την απογραφή του έτους 1928
962 κατά την απογραφή του έτους 1920
868 κατά την απογραφή του έτους 1907
652 κατά την απογραφή του έτους 1896
432 κατά την απογραφή του έτους 1889
432 κατά την απογραφή του έτους 1879

Η Ερέτρια (τέως Νέα Ψαρά) υπάγεται:

  • στο δημοτικό διαμέρισμα Ερέτριας με έδρα την Ερέτρια,
  • στο δήμο Ερέτριας με έδρα την Ερέτρια,
  • στο νομό Ευβοίας με έδρα τη Χαλκίδα.
Το δημοτικό διαμέρισμα Ερέτριας αποτελείται από τους οικισμούς Ερέτρια, Γέροντας, Μαγούλα, Μαλακώντα, και το νησί της Αγίας Τριάδας.

Περιγραφή:

Η Ερέτρια είναι χτισμένη στις δυτικές ακτές της Εύβοιας, μια σύγχρονη μικρή πόλη με μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Διαθέτει θαλάσσια επικοινωνία με τις ανατολικές ακτές της Αττικής και συγκεκριμένα τη Σκάλα Ωρωπού.

Γεωγραφική ιδιαιτερότητα της Ερέτριας αποτελούν τα νησάκια και οι βραχονησίδες, που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τις ακτές της. Ένα μάλιστα από αυτά, το "Νησί των Ονείρων" ή "Πεζονήσι", ενώνεται με μια μικρή γέφυρα με την πόλη. Πάνω στο νησάκι υπάρχουν ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, μαγαζιά, γήπεδα γκολφ, τένις, βόλει.

Πριν αρχίσει η ανοικοδόμηση της νέας, σύγχρονης πόλης της Ερέτριας, τα ερείπια της αρχαίας ήταν πολλά και ορατά σε μεγάλη έκταση. Με την οικοδόμηση και την επέκτασή της όμως, εξαφανίζονται, προς μεγάλη ζημιά της αρχαιολογικής επιστήμης και του ολοένα αυξανόμενου τουρισμού.

Εκτός από τα ιστορικά μνημεία, την Ερέτρια έχει πολλούς λόγους να την επισκεφτεί κάποιος. Θαυμάσιες παραλίες, καλό σχέδιο πόλης μετατρέπουν την περιοχή σε μια αξιόλογη πρόταση για σύντομες αποδράσεις αλλά και πολυήμερες διακοπές. Στον παραλιακό πεζόδρομο, θα βρείτε πολλές επιλογές διασκέδασης, bar, cafe, ουζερί και εστιατόρια. Για κολύμπι υπάρχουν αρκετές παραλίες, μέσα στην Ερέτρια, αλλά και έξω, στη Μαλακώντα και τη Μαγούλα.

Στην Ερέτρια μπορείτε να επισκεφθείτε ακόμα τα σπίτια της οικογένειας Κανάρη, ο πύργος στην παραλία και το όμορφο νεοκλασικό μέσα στην πόλη. Το σπίτι του Κανάρη βρίσκεται στην οδό Ευδήμου Κραταιμένου 17 και είναι διατηρητέο μνημείο. Ανεγέρθηκε το 1847 από τον Κανάρη που κατοίκησε εδώ μέχρι το 1864.

Την Ερέτρια επέλεξε για να μείνει και ο διακεκριμένος ζωγράφος Σπύρος Βασιλείου. Ο περίφημος "μαντρότοιχος Σπύρου Βασιλείου", στην Ερέτρια, αποτελεί σήμερα κέντρο πνευματικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων. Ο δήμος Ερέτριας για να τιμήσει το ζωγράφο, μετονόμασε την οδό που περνάει μπροστά από το εξοχικό του από οδό Σταμελάτου σε οδό Σπύρου Βασιλείου.

Εορτασμοί - Εκδηλώσεις:

(Μη διαθέσιμα στοιχεία)

Ιστορία - Παράδοση:

Παλαιότερα ο οικισμός ονομαζόταν Νέα Ψαρά έως το 1960.

Διοικητική ιστορία:

  • Στις 28/12/1836 δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά η διοικητική διαίρεση της Εύβοιας και η Ερέτρια αποτελούσε έδρα του δήμου Ερετριέων.
  • Το Νοέμβριο του 1840 καταργήθηκε ο δήμος Ερετριέων και ο οικισμός υπάχθηκε στο δήμο Χαλκιδέων.
  • Στις 18/06/1848 ιδρύεται ο δήμος Ψαριανών. Αργότερα ο δήμος ονομάζεται δήμος Νέων Ψαρών. Η Ερέτρια αποτελούσε έδρα του δήμου.
  • Στις 04/06/1849 ο οικισμός Ερέτρια μετονομάστηκε σε Νέα Ψαρά.
  • Στις 16/08/1912 όταν καταργήθηκε ο δήμος Νέων Ψαρών, ο οικισμός ορίστηκε έδρα της κοινότητας Νέων Ψαρών.
  • Στις 10/08/1960 ο οικισμός Νέα Ψαρά μετονομάστηκε σε Ερέτρια και η κοινότητα μετονομάστηκε σε κοινότητα Ερετρίας.
  • Στις 19/03/1961 αναγνωρίστηκαν οι οικισμοί Μαλακώντα και Αγία Τριάδα (νησί) και υπάχθηκαν στην κοινότητα.
  • Στις 20/10/1961 ο οικισμός Γέροντας αποσπάστηκε από την κοινότητα Θεολόγου και υπάχθηκε στην κοινότητα Ερετρίας.
  • Στις 14/03/1971 αναγνωρίστηκε ο οικισμός Μαγούλα και υπάχθηκε στην κοινότητα.
  • Στις 28/05/1985 η κοινότητα Ερετρίας αναγνωρίστηκε σε δήμο Ερετρίας.

Αρχαιολογικοί χώροι - Μνημεία:

Από τις συστηματικές ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή, αποκαλύφθηκαν πολλά μνημεία, επιγραφές, αγγεία, αγάλματα, ανδριάντες και άλλα, που φιλοξενούνται σήμερα στο Μουσείο της Χαλκίδας, στον Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών και στο Μουσείο Ερέτριας.

Στη νότια πλευρά της ακρόπολης, αποκαλύφθηκαν τα ερείπια ιερού άγνωστης γυναικείας θεότητας, που είχε κτισθεί στην αρχαϊκή εποχή και καταστράφηκε το 198 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Ανατολικά του ήταν ο βωμός και μέσα στο τέμενος ο "Αποθέτης", στον οποίο είχαν αποθέσει τα ιερά αντικείμενα του ναού, μετά την βεβήλωσή τους από τους Πέρσες. Στην ίδια πλαγιά της ακρόπολης ανακαλύφθηκαν το θέατρο 6.300 θέσεων, ο ναός του Διονύσου και το γυμνάσιο. Εμπρός από το θέατρο βρέθηκαν τα θεμέλια ναού δωρικού ρυθμού, που ήταν αφιερωμένος στο Διόνυσο.

Στο μέσο της πόλης σώζονται τα ερείπια του περίφημου ναού του Δαφνηφόρου Απόλλωνα. Νότια του ναού αποκαλύφθηκε κεραμεικό εργαστήριο και ανατολικά κρήνη με γύρω - γύρω κίονες στις τρεις πλευρές της. Νοτιοανατολικά του ναού και σε απόσταση 200 μέτρων, αποκαλύφθηκε κυκλικό κτίριο, που ονομάστηκε "Θόλος" και αποτελούνταν από ένα κυκλικό δωμάτιο με διάμετρο 10,5 μέτρων, με δύο θύρες.

Κοντά στη Θόλο αποκαλύφθηκε το ιερό της Αιγύπτιας Θεάς Ίσιδος (Ισείον), του οποίου το δάπεδο είναι από ψηφιδωτά. Ανατολικά του Ισείου αποκαλύφθηκε η Παλαίστρα, στο δε λιμάνι τα Λουτρά, που αποτελούνταν από πολλά δωμάτια, μεταξύ των οποίων δύο μεγάλα κυκλικά, με λεκάνες και ψηφιδωτό δάπεδο. Βόρεια της πόλης, σε πευκόφυτο ύψωμα που λέγεται "Τούμπα" αποκαλύφθηκε Μακεδονικός τάφος εξαίρετης κατασκευής.

Το 1907 βρέθηκαν επτά τάφοι του Ε' π.Χ. αιώνα, ένας καλυβίτης, ένας κλειδωτός και πέντε λίθινες λάρνακες με πλούσια κτερίσματα. Από το 1964 και μετά, ύστερα από πρόταση του αρχαιολόγου Ιωάννη Καποδίστρια έλαβαν μέρος στις ανασκαφές της Ερέτριας και Ελβετοί.

Στο φως ήρθε και ένα οικοδόμημα του 5ου π.Χ. αιώνα, κτισμένο κατά το πολυγωνικό σύστημα, τμήμα του δυτικού τείχους της πόλης του 4ου αιώνα π.Χ. δίπλα στο χείμαρρο και μέρος του δυτικού νεκροταφείου του 5ου π.Χ. αιώνα. Αποκαλύφθηκαν ακόμη το 1892: Τρεις λέβητες γραμμικοί μελανόμορφοι, που κοσμούν το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών του 550 π.Χ.. Ο πρώτος, που λέγεται "Όνος" ή "Επικίνητρο", εικονίζει το γάμο του Πηλέα και της Θέτιδας. Είναι ένα από τα καλύτερα έργα της αρχαίας αγγειογραφίας. Ο άλλος εικονίζει τον Ηρακλή να φονεύει τη Λερναία Ύδρα και ο τρίτος την Ερέτρια. Ακόμη βρέθηκε ένα θαυμάσιο άγαλμα εφήβου και άλλα εννιά του 7ου π.Χ. αιώνα. Επίσης λευκή λήκυθος, που φέρει την επιγραφή "Δίφιλος καλός", καθώς και τρεις Παναθηναϊκοί αμφορείς.

Με ανασκαφές αποκαλύφθηκαν επίσης τρία μεγάλα ανάκτορα της Κλασικής περιόδου, καθώς και αψιδωτά οικοδομήματα του 750 π.Χ. Βρέθηκαν πλούσια στρώματα γεωμετρικής κεραμεικής αρίστης ποιότητας, με παραστάσεις και επιγραφές, που μαρτυρούν ότι η Ερέτρια ήταν μια από τις πρώτες και σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας.

Ανά την πόλη βρέθηκαν επίσης πολλά πηγάδια, από τα οποία υδρευόταν η Ερέτρια, γιατί στερούνταν πηγαίων υδάτων. Αποκαλύφθηκε ακόμα, συγκρότημα κτιρίων διαδοχικών εποχών από τη Γεωμετρική εποχή μέχρι τέλους των Ελληνιστικών χρόνων.

Ανακαλύφθηκε ακόμη κοντά στο Ηρώο της δυτικής πύλης μικρό ιερό τέμενος, που ήταν αφιερωμένο στη λατρεία της Αφροδίτης, όπως αναγράφει επιγραφή πάνω σε κομμάτι αγγείου.

Έχουν έρθει στο φως ένα πολυτελέστατο σπίτι του Δ' π.Χ. αιώνα, με μωσαϊκά, με ένα μαρμάρινο άγαλμα νέου, ένα μαρμάρινο τραπέζι, αγαλματίδια από πηλό, πολλά κεραμικά και αμφορείς.

Η αρχαία Ερέτρια περιβαλλόταν από οχυρωματικό τείχος, του οποίου σώζονταν αρκετά λείψανα. Βόρεια της πόλης, στην κορυφή του βραχοειδούς ασβεστολιθικού λοφου, παραφυάδας του Ερετρικού Ολύμπου, υψώνεται η από τη φύση δυσπόρθητη ακρόπολή της, που λέγεται και Καστρί. Τα υπολείμματα των τειχών της είναι κλασικής εποχής. Το τείχος έφθανε μέχρι τη θάλασσα. Το γύρω από την ακρόπολη ήταν από πελεκημένα λιθάρια, ενώ το γύρω από την πόλη ήταν κτισμένο από κάθε είδους υλικό, από λείψανα προηγούμενων κτισμάτων, μνημείων, επιτυμβίων στηλών και κυρίως από άψητους πλίνθους. Υπήρχαν δύο πύλες, η μια δυτικά προς τη Χαλκίδα και η άλλη ανατολικά προς την Αμάρυνθο.


Αρχαιολογικοί χώροι

Γενικά

Δ.Δ. Ερέτριας

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους ή του συνόλου του περιεχομένου του παρόντος web site
με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
Τουριστικός oδηγός Ευβοίας Βόρεια Εύβοια Κεντρική Εύβοια Νότια Εύβοια Σκύρος Οδικός χάρτης Δορυφορικός χάρτης
Χρήσιμα τηλέφωνα στην κατηγορία
"Δήμος Ερέτριας"
Αυτοδιοίκηση:
• Δήμος Ερέτριας: 22290 62888, 22290 62207
• Νομαρχία Ευβοίας: 22213 51400, 22210 36000

Πολιτισμός:
• Αρχαιολογικό μουσείο Ερέτριας: 22290 62206

Μετακινήσεις:
• ΚΤΕΛ νομού Ευβοίας: Χαλκίδα: 22210 20400, Αθήνα: 210 8317163
• Φέρι μποτ Ερέτριας: 22290 62492

Υπηρεσίες:
• Αστυνομικό τμήμα Ερέτριας: 22290 64888, 22290 64777
• Λιμενικός σταθμός Ερέτριας: 22290 62201

Υγεία:
• Περιφερειακό ιατρείο Ερέτριας: 22290 62222
Χιλιομετρικές αποστάσεις
 Χαλκίδα  Έδρα δήμου
Γέροντας2910
Ερέτρια21-
Μαγούλα276
Μαλακώντα194
Κεντρική σελίδα Στατιστικά Βιβλιογραφία Απογραφή πληθυσμού Επικοινωνία