Ναός Δαφνηφόρου Απόλλωνα Ερέτριας

Περιγραφή:

Πρόκειται για το επιφανέστερο μνημείο της Ερέτριας. Ανασκάφηκε μεταξύ των ετών 1899-1910 από τον Κ. Κουρουνιώτη. Ερευνες έγιναν αργότερα από την Ι. Κωνσταντίνου και την Ελβετική αρχαιολογική Σχολή. Βρίσκεται βόρεια από την αρχαία αγορά και έχει άμεση σχέση με αυτήν.

Σήμερα δεν μπορεί κανείς να δει τίποτε άλλο παρά μόνο τα θεμέλια του ναού καθώς και λείψανα των γεωμετρικών ναών που αποκαλύφθηκαν κάτω από αυτόν.

Ο ναός, στα πρωιμότερα στάδιά του, θα βρισκόταν κοντά στο λιμάνι, που τότε έφθανε μέχρι την αγορά περίπου, ενώ αργότερα με τις προσχώσεις η λωρίδα της γης διευρύνθηκε.

Ο αρχικός ναός ανάγεται στους γεωμετρικούς χρόνους και ήταν εκατόμπεδος αψιδωτός, είναι δε ο αρχαιότερος από όσους αναφέρει ο Ομηρος. Πρόκειται για μακρόστενο οικοδόμημα. Δίπλα του προς νότια βρίσκεται το δαφνηφορείο, που αποτελεί το αρχαιότερο αψιδωτό κτίσμα στην Ερέτρια. Στο κέντρο του χώρου διατηρήθηκαν οι πήλινες βάσεις που κρατούσαν τους κορμούς της δάφνης και στήριζαν τη στέγη. Τα λείψανα ενός άλλου ιερού, σύγχρονου του οικοδομήματος διατηρηθηκαν δυτικότερα. Πρόκειται για μικρό κυψελοειδές κτίσμα με άνοιγμα θύρας 1,50 μέτρου που μιμείται προφανώς το ναό του Απόλλωνος στους Δελφούς, που κατά την παράδοση ήταν φτιαγμένος από κυψελες μελισσών. Κυκλικός βόθρος και τμήμα περιβόλου, καθώς και τοίχοι άλλων οικοδομημάτων, ίσως στοών, συμπληρώνουν την εικόνα του ιερού στην αρχαιότατη φάση του.

Στις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ., χτίζεται ένας δεύτερος εκατόμπεδος ναός, πάνω από το γεωμετρικό, με επιχωμάτωση και δημιουργία ισχυρού ανδήρου. Ο ναός έχει έξι ξύλινους κίονες στις στενές πλευρές και δεκαεννέα στις μακρές. Είναι ο μοναδικός περίπτερος ιωνικής έμπνευσης ναός στην περιοχή της Κεντρικής Ελλάδας, μαζί με το ναό της Αυλιδίας Αρτέμιδας. Ο ναός δεν καταστράφηκε, αλλά επιχώθηκε με τη δημιουργία νέου.

Ο λαμπρότερος από τη σειρά των ναών ειναι αυτός των ύστερων αρχαϊκών χρόνων. Ισως δεν είχε ακόμη τελειώσει, όταν καταστράφηκε από τους Πέρσες το 490 π.Χ. Ηταν δωρικός στην ανωδομή, αλλά στην κάτοψη είχε ιωνικά χαρακτηριστικά: περίπτερος με 6x14 κίονες, και παραστάδες στην πρόσοψη. Στον ίδιο άξονα βρισκόταν η εσωτερική κιονοστοιχία με μικρότερους κίονες, που διαιρούν το ναό σε τρία κλίτη. Δυστυχώς, το αρχιτεκτονικό υλικό του ναού, όπως και όλων των σημαντικών ιερών της Ερέτριας, επαναχρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό. Από την ανωδομή όμως διατηρήθηκαν ορισμένοι σπόνδυλοι και θραύσματα κιονοκράνων.

Ο υστεροαρχαϊκός ναός κοσμήθηκε με θαυμάσια εναέτια γλυπτά. Το δυτικό αέτωμα φέρει παράσταση αμαζονομαχίας με κεντρική μορφή την Αθηνά. Θαυμάσια διατηρείται το σύμπλεγμα του Θησέως και της Αντιόπης που θα πρέπει να διατηρούσε και τα χρώματά του όταν βρέθηκε.

Μετά την περσική καταστροφή έγινε μερική επισκευή του ναού. Σε αυτή την περίοδο πρέπει να ανήκει το εναέτιο γλυπτό με παράσταση Αμαζόντας που βρίσκεται στο Museo Conservatori της Ρώμης και εκμαγείο του εκτίθεται στη στοά του Μουσείου Ερέτριας.

Εμπρός από το ναό υπήρχε πλατεία, όπου θα βρισκόταν ο βωμός, καθώς και κρήνη, η οποία θα αποτελούσε μέρος της αγοράς που βρισκεται στα ανατολικά της. Μετά την καταστροφή του 490 π.Χ. ο ναός υφίσταται μια δεύτερη μεγάλη καταστροφή, το 198 π.Χ. Είναι όμως περίεργο ότι ο Ηρακλείδης ο Κρητικός που περιγράφει τη Χαλκίδα και την Κάρυστο, δεν αναφέρει τίποτε για το σημαντικό αυτό ναό. Τον 1ο αιώνα π.Χ. ο ναός ερειπώνεται.

Στο ναό του Δαφνηφόρου Απόλλωνα τελούνταν οι θρησκευτικές γιορτές Δαφνηφορεία ή Δαφναία για να τιμήσουν τον Απόλλωνα. Επαιρναν μέρος προσκυνητές απ' όλη την Εύβοια και την Ελλάδα. Κατά τη διάρκειά τους γίνονταν και θυσίες με χορούς και αγώνες και παρέλαυναν παρθένες στεφανωμένες, καθώς και παιδιά με στεφάνια από δάφνη,τραγουδώντας διάφορα τραγούδια, που ονομάζονταν δαφνηφορικά.

Κρήνη:

Νοτιοανατολικά του ναού του Απόλλωνος, προς τον οποίο βλέπει, βρισκόταν ένα από τα ωραιότερα οικοδομήματα της πόλης, ένα κρηναίο οικοδόμημα ορθογωνίου σχήματος, με πωρολιθικό τοίχο στη βόρεια πλευρά και τρεις βαθμίδες στη νότια. Το κεντρικό τμήμα, που περιοριζόταν από κιονοστοιχία στις τρεις πλευρές στην αρχική του κατασκευή, κατελάμβανε η λεκάνη, όπου έτρεχε το νερό μέσα από λεοντόκρουνα. Το νερό ερχόταν με αγωγό από τις πηγές της ακρόπολης. Γύρω από τη λεκάνη το δάπεδο, όπου πατούσαν για να αντλήσουν νερό, ήταν στρωμένο με ψηφιδωτό. Χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ., αλλά είναι βέβαιο ότι στην ίδια θέση υπήρχε παλιότερο αρχαϊκό κτίσμα.


Αρχαιολογικοί χώροι

Γενικά

Δ.Δ. Ερέτριας

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους ή του συνόλου του περιεχομένου του παρόντος web site
με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
Τουριστικός oδηγός Ευβοίας Βόρεια Εύβοια Κεντρική Εύβοια Νότια Εύβοια Σκύρος Οδικός χάρτης Δορυφορικός χάρτης
Χρήσιμα τηλέφωνα στην κατηγορία
"Δήμος Ερέτριας"
Αυτοδιοίκηση:
• Δήμος Ερέτριας: 22290 62888, 22290 62207
• Νομαρχία Ευβοίας: 22213 51400, 22210 36000

Πολιτισμός:
• Αρχαιολογικό μουσείο Ερέτριας: 22290 62206

Μετακινήσεις:
• ΚΤΕΛ νομού Ευβοίας: Χαλκίδα: 22210 20400, Αθήνα: 210 8317163
• Φέρι μποτ Ερέτριας: 22290 62492

Υπηρεσίες:
• Αστυνομικό τμήμα Ερέτριας: 22290 64888, 22290 64777
• Λιμενικός σταθμός Ερέτριας: 22290 62201

Υγεία:
• Περιφερειακό ιατρείο Ερέτριας: 22290 62222
Χιλιομετρικές αποστάσεις
 Χαλκίδα  Έδρα δήμου
Γέροντας2910
Ερέτρια21-
Μαγούλα276
Μαλακώντα194
Κεντρική σελίδα Στατιστικά Βιβλιογραφία Απογραφή πληθυσμού Επικοινωνία