"Παχουλά μωρά, ευτραφείς ενήλικες"

Είναι ευρέως γνωστό ότι το ποσοστό των παχύσαρκων στον πολιτισμένο σύγχρονο κόσμο συνεχώς αυξάνεται. Δυστυχώς το ποσοστό της παιδικής συγκεκριμένα παχυσαρκίας, δηλαδή της παχυσαρκίας κατά την παιδική και εφηβική ηλικία αγγίζει πλέον τα όρια επιδημίας. Υπολογίζεται ότι την τελευταία 10ετία το ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών έχει αυξηθεί κατά 20%, όχι μόνο στο λεγόμενο ανεπτυγμένο κόσμο, αλλά ακόμα και στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπως σε χώρες της Μέσης Ανατολής, της Λατινικής Αμερικής και της Βορείου Αφρικής. Λυπητερό είναι μάλιστα το γεγονός ότι λιγότερο από 20% των περιστατικών παιδικής παχυσαρκίας διαγιγνώσκετε και αντιμετωπίζεται κατάλληλα. Η παχυσαρκία αποτελεί τον κυριότερο επιβαρυντικό παράγοντα για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου ενηλίκου, καθώς και τον κυριότερο επιβαρυντικό παράγοντα για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων με σημαντική επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής του ατόμου. Τα αίτια της παιδικής παχυσαρκίας είναι ποικίλα. Κυρίως όμως γι' αυτήν ευθύνονται η καθιστική ζωή με τις πολλές ώρες τηλεθέασης και η αυξημένη πρόσληψη τροφής και μάλιστα ποιοτικά κακής τροφής, δηλαδή τροφής πλούσιας σε λίπη και φτωχής σε φυτικές ίνες. Σπάνια για την παιδική παχυσαρκία ευθύνονται ενδοκρινικά αίτια, ενώ ακόμα σπανιότερα αυτή απαντάται στο πλαίσιο ενός γενετικού συνδρόμου. Δυστυχώς η χώρα μας κατέχει μια θλιβερή πρωτιά, την πρωτιά των πιο παχύσαρκων παιδιών της Ευρώπης. Τα Ελληνόπουλα έχουν πλέον ξεπεράσει και το παιδιά της Αμερικής, τα οποία μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν σαν τα πιο παχύσαρκα παιδιά του πολιτισμένου κόσμου. Φαίνεται ότι η μεσογειακή δίαιτα, που ξεκίνησε βεβαίως από τη χώρα μας και θεωρείται παγκοσμίως πρότυπο υγιεινής διατροφής δεν ακολουθείται από τα παιδιά μας, τα οποία μάλλον προτιμούν τα πρότυπα των τυποποιημένων τροφών. Χαρακτηριστικά, το μεγαλύτερο ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών και εφήβων φεύγουν το πρωί για το σχολείο χωρίς να πάρουν ένα σωστό πρωινό. Σ' αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί η σημασία του σωστού πρωινού, τόσο για την κινητοποίηση των καύσεων, όσο και για την πνευματική ευεξία και απόδοση του παιδιού στο σχολείο. Επιπλέον, το φορτωμένο με διάβασμα, φροντιστήρια, ξένες γλώσσες απογευματινό πρόγραμμα κάθε Ελληνόπουλου έρχεται να επιτείνει το πρόβλημα της παχυσαρκίας μην αφήνοντας στο παιδί ελεύθερο χρόνο για σωματική άσκηση.

Αξίζει να τονιστεί ότι μεγαλύτερη σημασία έχει κατά κύριο λόγο η αποφυγή, δηλαδή η πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας και κατά δεύτερο λόγο η αντιμετώπιση καταπολέμηση της, δεδομένου ότι τα ποσοστά επιτυχίας στην καταπολέμησή της παχυσαρκίας είναι αντιστρόφως ανάλογα της ηλικίας του ατόμου. Δηλαδή όσο μεγαλύτερος σε ηλικία είναι ο παχύσαρκος, τόσο μικρότερες οι πιθανότητες να καταπολεμήσει την παχυσαρκία του. Ως εκ τούτου, θα πρέπει από τη βρεφική και παιδική ηλικία να μπουν οι βάσεις της σωστής διατροφής και σωματικής άσκησης, προτού συσσωρευτούν τα πρώτα περιττά κιλά. Σε αυτό το δύσκολο έργο, που είναι η συνειδητοποίηση της υγιεινής διατροφής και σωματικής άσκησης και η αποφυγή της παιδικής παχυσαρκίας, ο δάσκαλος και γενικότερα ο εκπαιδευτικός έχει έναν πολύ σημαντικό και ουσιαστικό ρόλο να παίξει. Η συμβολή του δασκάλου μπορεί να γίνει σε πολλά επίπεδα. Ο δάσκαλος μπορεί να βρει διδακτικές ώρες και την ευκαιρία να μιλήσει για την υγιεινή διατροφή και να αναφέρει τη σημαντική προσφορά των φρούτων και λαχανικών στην υγεία του ατόμου, ή να τονίσει την αξία της σωματικής άσκησης και του αθλητισμού. Ο δάσκαλος μπορεί να επισημάνει στους γονείς ότι το παχύσαρκο παιδί απομονώνεται από τους συμμαθητές του και ότι θα μπορούσαν να το βοηθήσουν να βελτιώσει τις διατροφικές του συνήθειες. Ένα σχέδιο προγράμματος (project) για την υγιεινή διατροφή είναι ο απαραίτητο να γίνεται κάθε χρόνο στα σχολεία.

Το καλύτερο όμως δίδαγμα το παίρνουν τα παιδιά από το ζωντανό παράδειγμα των γονιών και σε συνέχεια των δασκάλων. Γονείς και εκπ/κοι με το δικό τους παράδειγμα άσκησης και υγιεινής διατροφής θα ωθήσουν τα παιδιά στην υιοθέτηση σωστών συνηθειών έτσι ώστε να βάλουν τις βάσεις για να γίνουν υγιείς μη παχύσαρκοι ενήλικες.