Ιστορία του δήμου Μεσσαπίων
Μυθολογία - Ονοματολογία:
Σύμφωνα με τον φιλόλογο-ερευνητή Δημήτρη Μπαρσάκη, το όνομα της χώρας Μεσσαπίας, όπως επίσης του ποταμού της Μεσσάπιου και των προϊστορικών κατοίκων της Μεσσαπίων, οφείλεται στον μυθικό ήρωα Μέσσαπο, ο οποίος κατά την παράδοση ήταν γιος του Ποσειδώνα και, πιθανότατα, αντιπροσώπευε αρχικά κάποιο θεοποιημένο ποταμό (ποταμό-θεό).
Το τοπωνύμιο «Μεσσαπία», βάσει της εμπεριστατωμένης ετυμολογικής ερμηνείας του κ. Μπαρσάκη, είναι σύνθετο από το επίθετο «μέσ[σ]ος» και την Πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα «απ» (= ύδατα, ποταμού κατεξοχήν) και σημαίνει τον τόπο που διαρρέεται (ή καλύπτεται) κατά το μέσον από ύδατα. Από επιστήμονες δε του εξωτερικού, υποστηρίζεται και η εκδοχή ότι σημαίνει τον τόπο που βρίσκεται ανάμεσα σε ύδατα (κατ' άλλους ανάμεσα σε δύο θάλασσες και κατ' άλλους ανάμεσα σε δύο ποταμούς). Η άποψη, πάντως, ότι το όνομα σχηματίστηκε από το «μέσο» και το ρήμα «άπτω» (= αγγίζω, πιάνω το μέσο), κρίνεται ως επιστημονικά αβάσιμη.
Προϊστορικοί χρόνοι:
Ο φιλόλογος-ερευνητής Δημήτρης Μπαρσάκης αναφέρει ότι συστηματική και ιδιαίτερα πυκνή ήταν η κατοίκηση της Ευβοϊκής Μεσσαπίας κατά τη Νεολιθική εποχή (5.000 - 3.000 π.Χ.) και τη Χαλκοκρατία (3.000 - 1.100 π.Χ.), όπως μαρτυρεί ο μεγάλος αριθμός προϊστορικών οικισμών, των οποίων ίχνη έχουν εντοπιστεί σε 20 και πλέον θέσεις της πεδιάδας (Βάρκα, Γλύφα, Προφήτης Ηλίας, Καυκάλα, Κουλουριάδα, Κόκκινο λιθάρι, Αγία Καλλιόπη, Ελαφόκαμπος, Εφτακόνακα κ.ά.). Υπολογίζεται δε ότι κατά την Πρώιμη Χαλκοκρατία (3.000 - 2.100 π.Χ.), ο πληθυσμός της Μεσσαπίας αντιστοιχούσε στο ένα πέμπτο, περίπου, του πληθυσμού ολόκληρης της Εύβοιας. Σε αυτή, μάλιστα, την εποχή ανήκουν δύο εξαιρετικής τέχνης κύπελλα, ένα χρυσό και ένα αργυρό, τα οποία έχουν βρεθεί στην περιοχή της Μακρυκάπας και φυλάσσονται σήμερα στο μουσείο Μπενάκη.
Αρχαίοι χρόνοι:
Κατά τον κ. Δημήτρη Μπαρσάκη, σε όλη τη διάρκεια της 1ης χιλιετίας π.Χ., η Μεσσαπία ήταν σχετικά αραιοκατοικημένη, τελώντας προφανώς υπό τον έλεγχο της ισχυρής γείτονος Χαλκίδας. Φαίνεται δε πως η αυστηρά γεωργοκτηνοτροφική οικονομία της δεν ευνόησε την ανάπτυξη κάποιου ισχυρού κέντρου στην περιοχή.
Βυζαντινοί - Μεσαιωνικοί χρόνοι:
Όπως σημειώνει ο φιλόλογος Δημήτρης Μπαρσάκης, μακρά περίοδο ανάπτυξης γνώρισε η περιοχή της Μεσσαπίας κατά τους Βυζαντινούς χρόνους (4ος - 14ος αιών.), κατά τους οποίους, εκτός του φυσικού της πλούτου, αξιοποιήθηκε επαρκώς και ο στρατηγικός ρόλος της γεωγραφικής της θέσης. Σε μικρή απόσταση βόρεια των Ψαχνών, σώζονται σήμερα τα ερείπια του επιβλητικού κάστρου της όψιμης Μεσοβυζαντινής περιόδου (8ος - 11ος αιών.), το οποίο στις αρχές του 13ου αιώνα περιήλθε στους Φράγκους και ταυτίζεται πιθανώς με το ιστορούμενο φρούριο Holorita. Σημαντικός είναι δε ο αριθμός των πύργων που χτίστηκαν στα χρόνια της Λατινοκρατίας (13ος - 14ος αιών.), λείψανα των οποίων ευρίσκονται σε καίρια σημεία στο εσωτερικό και την περιφέρεια της πεδιάδας. Πολλοί, επίσης, είναι οι σωζόμενοι ναοί και οι αρχαιότητες, που χρονολογούνται από την Παλαιοχριστιανική ήδη εποχή έως και τη Μεταβυζαντινή.
Νεότεροι χρόνοι:
Ο κ. Δημήτρης Μπαρσάκης παραθέτει σχετικά τα παρακάτω: Στις αρχές της Τουρκοκρατίας, σύμφωνα με τα Οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα του 1474, υπήρχαν στη Μεσσαπία 11 μεσαιωνικοί οικισμοί, οι 8 εκ των οποίων διατηρούν τα ίδια ονόματα μέχρι σήμερα, αποτελώντας πλέον τοπικά διαμερίσματα του Δήμου Μεσσαπίων. Κατά τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης, οι Ευβοείς οπλαρχηγοί Αγγελής Γοβιός και Κώτσος Δημητρίου συγκέντρωσαν τις δυνάμεις τους στη Μεσσαπία και έδωσαν ηρωική μάχη στη θέση Βρυσάκια Ψαχνών (Ιούλιος 1821), κατατροπώνοντας το στρατό του Ομέρ Βρυώνη. Τον επόμενο δε χρόνο, οι δύο οπλαρχηγοί και τα παλικάρια τους έπεσαν μαχόμενοι στον κάμπο της Μεσσαπίας, ύστερα από ενέδρα των Τούρκων στη θέση Δυο Βουνά (Μάρτιος 1822). Μετά την Απελευθέρωση και τη δημιουργία του Νέου Ελληνικού κράτους, ιδρύθηκε το 1835 ο Δήμος Μεσσαπίων με έδρα την Καστέλλα, στην οποία δόθηκε προσωρινά το όνομα Μεσσάπιον, ενώ, μόλις ένα χρόνο αργότερα, η έδρα του Δήμου μεταφέρθηκε στα Ψαχνά, όπου και παραμένει ως σήμερα.
Γενικά
| Απογραφή πληθυσμού Δήμος Μεσσαπίων Διάφορα (2) | Ιστορία του δήμου Μεσσαπίων Τοπικές ενδυμασίες Μεσσαπίων (3) |
Δ.Δ. Αγίας Σοφίας
| Αγία Σοφία Αγία Σοφία (14) Λιμνιώνας Λιμνιώνας (31) Μύλοι | Μύλοι (24) Μύλοι, Αγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος (5) Πηγάδια (2) Πηγάδια |
Δ.Δ. Ατταλης
| Ατταλη (10) Ατταλη | Πλατάνα (4) Πλατάνα |
Δ.Δ. Καμαρίτσας
| Αγιος Αγιος (3) Καμαρίτσα | Καμαρίτσα (5) Καμαρίτσα, Μονή Αγίων Αναργύρων (1) |
Δ.Δ. Καστέλλας
| Καστέλλα (5) | Καστέλλα |
Δ.Δ. Κοντοδεσποτίου
| Κοντοδεσπότι (5) | Κοντοδεσπότι |
Δ.Δ. Κυπαρισσίου
| Ακρες (4) Ακρες Δροσιά | Κυπαρίσσι (1) Κυπαρίσσι |
Δ.Δ. Μακρυκάπας
| Βάβουλα (3) Βάβουλα | Μακρυκάπα (2) Μακρυκάπα |
Δ.Δ. Νεροτριβιάς
| Δάφνη (39) Δάφνη Θεοτόκος | Νεροτριβιά (4) Νεροτριβιά |
Δ.Δ. Παγώντα
| Μαρκάτες (2) Μαρκάτες Νέος Παγώντας (2) | Νέος Παγώντας Παγώντας (4) Παγώντας |
Δ.Δ. Πολιτικών
| Μονή Περιβλέπτου Μονή Περιβλέπτου (3) Παραλία Πολιτικών Παραλία Πολιτικών (11) | Πολιτικά Πολιτικά (10) Πολιτικά, Πύργος (4) |
Δ.Δ. Σταυρού
| Σταυρός (2) | Σταυρός |
Δ.Δ. Τριάδος
| Τριάδα (7) Τριάδα Τριάδα, Αγία Καλλιόπη (4) | Τριάδα, Αρχοντικό Κριεζώτη (4) Τριάδα, Πύργος (8) |
Δ.Δ. Ψαχνών
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους ή του συνόλου του περιεχομένου του παρόντος web site
με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
Χρήσιμα τηλέφωνα στην κατηγορία
"Δήμος Μεσσαπίων"
"Δήμος Μεσσαπίων"
Αυτοδιοίκηση:
• Δήμος Μεσσαπίων: 22280 25418, 22280 24928
• Νομαρχία Ευβοίας: 22213 51400, 22210 36000
Θρησκευτικοί χώροι:
• Μονή Αγίου Ιωάννη Καλυβίτη: 22280 22180
• Μονή Μακρυμάλλης: 22280 22790
• Μονή Παναγίας Γοργοεπηκόου: 22280 22743
• Μονή Περιβλέπτου: 22280 31088
Πολιτισμός:
• Λαογραφικό μουσείο Ψαχνών: 22280 24080
• Ιστορικό εθνικό μουσείο Αν. Λιάσκου (Κοντοδεσπότι): 22280 91296
Μετακινήσεις:
• ΚΤΕΛ νομού Ευβοίας: Χαλκίδα: 22210 20400, Αθήνα: 210 8317163
Υπηρεσίες:
• Αστυνομικός σταθμός Πολιτικών: 22280 31111
• Αστυνομικός σταθμός Ψαχνών: 22280 23333
Υγεία:
• Κέντρο υγείας Ψαχνών: 22280 22222, 22280 22200
• Περιφερειακό ιατρείο Κυπαρισσίου: 22280 91288
• Περιφερειακό ιατρείο Μακρυκάπας: 22280 71400
• Περιφερειακό ιατρείο Πολιτικών: 22280 31557
• Δήμος Μεσσαπίων: 22280 25418, 22280 24928
• Νομαρχία Ευβοίας: 22213 51400, 22210 36000
Θρησκευτικοί χώροι:
• Μονή Αγίου Ιωάννη Καλυβίτη: 22280 22180
• Μονή Μακρυμάλλης: 22280 22790
• Μονή Παναγίας Γοργοεπηκόου: 22280 22743
• Μονή Περιβλέπτου: 22280 31088
Πολιτισμός:
• Λαογραφικό μουσείο Ψαχνών: 22280 24080
• Ιστορικό εθνικό μουσείο Αν. Λιάσκου (Κοντοδεσπότι): 22280 91296
Μετακινήσεις:
• ΚΤΕΛ νομού Ευβοίας: Χαλκίδα: 22210 20400, Αθήνα: 210 8317163
Υπηρεσίες:
• Αστυνομικός σταθμός Πολιτικών: 22280 31111
• Αστυνομικός σταθμός Ψαχνών: 22280 23333
Υγεία:
• Κέντρο υγείας Ψαχνών: 22280 22222, 22280 22200
• Περιφερειακό ιατρείο Κυπαρισσίου: 22280 91288
• Περιφερειακό ιατρείο Μακρυκάπας: 22280 71400
• Περιφερειακό ιατρείο Πολιτικών: 22280 31557
Χιλιομετρικές αποστάσεις
| Χαλκίδα | Έδρα δήμου | |
| Αγία Σοφία | 45 | 27 |
| Αγιος | 33 | 20 |
| Ακρες | 30 | 17 |
| Ατταλη | 27 | 12 |
| Βρυσάκια | 19 | 7 |
| Δάφνη | 35 | 21 |
| Δροσιά | 23 | 10 |
| Θεοτόκος | 28 | 16 |
| Καμαρίτσα | 27 | 14 |
| Καστέλλα | 15 | 3 |
| Κοντοδεσπότι | 23 | 7 |
| Κυπαρίσσι | 25 | 12 |
| Λιμνιώνας | 47 | 31 |
| Μακρυκάπα | 28 | 12 |
| Μακρυμάλλη | 20 | 4 |
| Μαρκάτες | 47 | 34 |
| Μονή Αγίου Ιωάννη Καλυβίτη | 23 | 11 |
| Μονή Μακρυμάλλης | 22 | 6 |
| Μονή Παναγίας Γοργοεπηκόου | 19 | 4 |
| Μονή Περιβλέπτου | 27 | 14 |
| Μύλοι | 50 | 34 |
| Νέος Παγώντας | 36 | 23 |
| Νεροτριβιά | 29 | 17 |
| Παγώντας | 40 | 28 |
| Παραλία Πολιτικών | 25 | 12 |
| Πηγάδια | 53 | 37 |
| Πλατάνα | 25 | 9 |
| Πολιτικά | 25 | 12 |
| Σταυρός | 26 | 10 |
| Τριάδα | 23 | 7 |
| Ψαχνά | 16 | - |
| Ψαχνά, Κωλοβρέχτης | 12 | 6 |
Τα δημοφιλέστερα άρθρα στην κατηγορία
"Δήμος Μεσσαπίων"
"Δήμος Μεσσαπίων"
Οι δημοφιλέστερες φωτογραφίες
στην κατηγορία "Δήμος Μεσσαπίων"
στην κατηγορία "Δήμος Μεσσαπίων"