Ψαχνά

Γεωγραφικές συντεταγμένες:   38°34'40.81"N  -  23°38'33.90"E

Υψόμετρο:   28 μέτρα  —  Ελάχιστο: 15 μ.  –  Μέγιστο: 40 μ.

Βρίσκεται:

• 16 χλμ. βόρεια της Χαλκίδας. - Εκτιμώμενος χρόνος διαδρομής 20 λεπτά.

Πληθυσμός:

5.766 κατά την απογραφή του έτους 2001
5.649 κατά την απογραφή του έτους 1991
5.320 κατά την απογραφή του έτους 1981
4.650 κατά την απογραφή του έτους 1971
4.433 κατά την απογραφή του έτους 1961
4.086 κατά την απογραφή του έτους 1951
3.865 κατά την απογραφή του έτους 1940
2.963 κατά την απογραφή του έτους 1928
2.307 κατά την απογραφή του έτους 1920
1.959 κατά την απογραφή του έτους 1907
1.515 κατά την απογραφή του έτους 1896
1.178 κατά την απογραφή του έτους 1889
1.067 κατά την απογραφή του έτους 1879

Τα Ψαχνά υπάγονται:

  • στο δημοτικό διαμέρισμα Ψαχνών με έδρα τα Ψαχνά,
  • στο δήμο Μεσσαπίων με έδρα τα Ψαχνά,
  • στο νομό Ευβοίας με έδρα τη Χαλκίδα.

Περιγραφή:

Η πόλη διαρρέεται από τον ποταμό Μεσσάπιο και πρόκειται για μία αγροτική περιοχή. Είναι ιδιαίτερα γόνιμη και παράγει άφθονα κηπευτικά προϊόντα. Επίσης έχει αναπτυχθεί η πτηνοτροφία και η χοιροτροφία.

Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη, γιατί συγκεντρώνει κατοίκους και από τους γύρω οικισμούς, αλλά και από την παρουσία των ΤΕΙ, η οποία ωθεί την οικοδομική κυρίως δραστηριότητα.

Κοντά στα Ψαχνά βρίσκονται οι μονές Μακρυμάλλη, Καλυβίτη και Γοργοεπηκόου.

Εορτασμοί - Εκδηλώσεις:

  • Πολυήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις με τον τίτλο "Μεσσάπια", πραγματοποιούνται σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου στις αρχές Ιουλίου.

Ιστορία - Παράδοση:

Το όνομά της, η πόλη, το πήρε πιθανότατα από το καρπερό (ψαχνό) έδαφός της.

Στο τέλος της βυζαντινής περιόδου, τα Ψαχνά ήταν κτισμένα γύρω από το κλασικό οχυρό "Καστρί" όπου σώζονται πολλά λείψανα του. Για αυτό η περιοχή σήμερα λέγεται "Παλιά Ψαχνά". Τα "Παλιά Ψαχνά" διαδέχτηκαν την αρχαία "Μεσσαπία" που τοποθετείται στα νότιά τους, πάνω στο λόφο "Προφήτης Ηλίας" και στην περιοχή του, όπου σώζονται ερείπια ακρόπολης και αρχαίας πόλης. Προέκταση της αρχαίας πόλης έφθανε μέχρι και τον "Πύργο" στα νότια, που κατοικήθηκε συνεχώς μέχρι τέλος της Φραγκοκρατίας, όπως μαρτυρεί ο μισοερειπωμένος τοπικός πύργος.

Η αρχαία πόλη των Ψαχνών όμως καθώς και το οχυρό Καστρί, καταστράφηκαν σύμφωνα με τις ενδείξεις, το 1470 από τους Τούρκους, κατά την πολιορκία της Χαλκίδας από τον Μωάμεθ Β'.

Τα σημερινά Ψαχνά δημιουργήθηκαν από πρόσφυγες, μετά την άλωση της Χαλκίδας, το 1470. Στις αρχές ο οικισμός ήταν ασήμαντος, στους τουρκικούς φορολογικούς καταλόγους του 1476 φερόταν να έχει 3 σπίτια, και το 1506 είχε 11 σπίτια.

Διοικητική ιστορία:

  • Στις 28/12/1836 δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά η διοικητική διαίρεση της Εύβοιας και ο οικισμός υπαγόταν στο δήμο Μεσσαπίων με έδρα την Καστέλλα.
  • Τον Ιανουάριο του 1837 η έδρα του δήμου Μεσσαπίων μετατίθεται από την Καστέλλα στα Ψαχνά.
  • Το Νοέμβριο του 1840 καταργήθηκε ο δήμος Μεσσαπίων και ο οικισμός υπάχθηκε στο δήμο Χαλκιδέων.
  • Στις 13/10/1866 ο δήμος Χαλκιδέων μετασχηματίστηκε στους δήμους Χαλκιδέων και Μεσσαπίων και τα Ψαχνά αποτέλεσαν έδρα του δήμου Μεσσαπίων.
  • Στις 16/08/1912 όταν καταργήθηκε ο δήμος Μεσσαπίων, ο οικισμός ορίστηκε έδρα της κοινότητας Ψαχνών. Ταυτόχρονα οι οικισμοί Βρυσάκια, Φυγιαίς, Βατώντας, Τριάδα και Μονή Μακρυμάλλης υπάχθηκαν στην κοινότητα.
  • Στις 12/09/1924 ο οικισμός Βατώντας αποσπάστηκε από την κοινότητα και ορίστηκε έδρα της κοινότητας Βατώντος.
  • Στις 16/05/1928 αναγνωρίστηκε ο οικισμός Μακρυμάλλη και υπάχθηκε στην κοινότητα.
  • Στις 16/10/1940 οι οικισμοί Βρυσάκια και Φυγιαίς καταργήθηκαν.
  • Στις 26/09/1946 ο οικισμός Τριάδα αποσπάστηκε από την κοινότητα και ορίστηκε έδρα της κοινότητας Τριάδος.
  • Στις 10/01/1949 η κοινότητα Ψαχνών αναγνωρίστηκε σε δήμο Ψαχνών.
  • Στις 17/03/1991 αναγνωρίστηκαν η Μονή Αγίου Ιωάννη Καλυβίτη και η Μονή Παναγίας Γοργοεπηκόου και υπάχθηκαν στο δήμο.
  • Στις 04/12/1997 ο δήμος Ψαχνών καταργήθηκε και τα Ψαχνά ορίστηκαν έδρα του δήμου Μεσσαπίων.

Αρχαιολογικοί χώροι - Μνημεία:

Προφήτης Ηλίας.
Ο λόφος του Προφήτη Ηλία βρίσκεται 2 χιλιόμετρα νότια των Ψαχνών. Η τοποθεσία είναι μεγάλου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Εδώ βρισκόταν η ακρόπολη της αρχαίας πόλης. Η οίκησή του αρχίζει από τη μέση ελλαδική εποχή και τελειώνει στους κλασικούς χρόνους, όπως φαίνεται από τα όστρακα που έχουν βρεθεί. Τα θεμέλια του ναού στην ακρόπολη πιθανόν να είναι ιωνικού ναού. Τη θέση του ναού έχει πάρει τώρα το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Η κορυφή του λόφου περιβάλλεται από ερείπια τριών οχυρωματικών περιβόλων. Η επίπεδη επιφάνεια του λόφου έχει έκταση 150x100 μέτρων και είναι περιτειχισμένη. Αλλος κυκλοτερής περίβολος στηριζόταν σε οχυρωματικό τείχος, του οποίου σώζονται τα θεμέλια. Χαμηλότερα άλλος περίβολος, με μήκος 350 μέτρα, του οποίου φαίνονται οι βάσεις των θεμελίων. Περικλείει τα 3/4 του όλου λόφου. Ασβεστότοιχος κατεβαίνει κάθετα νότια, σε απόσταση 300 μέτρων από την κορυφή του λόφου, που ίσως να οδηγούσε στην είσοδο της πόλης. Ενδιάμεσα στους περιβόλους υπήρχαν άλλοι ενδιάμεσοι τοίχοι. Θεμέλια κτιρίων σώζονται και στους τρεις περιβόλους. Υπάρχουν ενδείξεις τάφων δυτικά και ανατολικά του ναού, καθώς και νότια και δυτικά έξω από τα τείχη.

Ναός της Αγίας Παρασκευής.
Ειναι μικρό εκκλησάκι νότια των Ψαχνών, στην πλαγιά λόφου. Είναι φράγκικο κτίσμα, που ξανακτίστηκε το 1973. Στη θέση αυτή είναι βέβαιη η ύπαρξη αρχαίου οικισμού, γιατί η γύρω έκταση είναι κατάσπαρτη από όστρακα και κεραμίδια της Γεωμετρικής, Κλασικής, Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου. Έχουνε επίσης ανακαλυφθεί και πολλοί τάφοι των παραπάνω εποχών. Διαπιστώθηκαν τέλος τμήματα τοίχων 100 μέτρων νότια της εκκλησίας. Στα βορειοδυτικά της εκκλησίας, σε ανηφορικό ύψωμα, ανακαλύφθηκαν και ανασκάφθηκαν πολλοί θαλαμοειδείς τάφοι της ΥΕ εποχής. Διαπιστώθηκε ότι οι Μυκηναίοι κάτοικοι των οικισμών Πύργος και Προφήτης Ηλίας είχαν το νεκροταφείο τους εδώ.

Θέσεις Βάρκα και Γλύφα.
Στις δυο θέσεις, που βρίσκονται σε λόφους στην περιοχή του Κωλοβρέχτη, έχουν βρεθεί νεολιθικοί οικισμοί. Η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως λείψανα νεολιθικών κτιρίων, καθώς και αγγεία και όστρακα.
[Κάντε click εδώ για περισσότερες πληροφορίες]

Λοφώδη τοποθεσία Βότσικα.
Στη βόρεια πλευρά του λόφου Βότσικα, δεξιά του δρόμου Ψαχνών - Πολιτικών, εντοπίστηκε νεολιθική εγκατάσταση. Αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε λείψανα κτιρίων, ενώ βρέθηκε και άφθονη κεραμεική της Νεολιθικής περιόδου.

Τοπωνύμιο Κατεργάρης.
2,5 χιλιόμετρα βόρεια των Ψαχνών, έχουν αποκαλυφθεί θεμέλια οικοδομημάτων και κεραμεική κλασικών χρόνων. Βρέθηκαν επίσης οψιανοί και πυριτόλιθοι της ΠΕ εποχής.

Θέση Κατσαμπάς.
Μετά τον Κωλοβρέχτη, πριν το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, έχουν βρεθεί δυο μεγάλα οικοδομήματα, που χρησιμοποιούνταν σαν λουτρά κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Τοποθεσία Κόκκινο Λιθάρι.
Ανατολικά των Ψαχνών, προς τον πύργο της Τριάδας, υψώνεται βραχώδης λόφος, όπου εντοπίστηκαν πολλά όστρακα της ΠΕ ΙΙ και ΜΕ περιόδου. Βρέθηκε ακόμα άφθονος οψιανός, πυρήνες και πυριτόλιθος. Ο τόπος, φέρεται, ότι κατοικήθηκε και μέχρι τους ιστορικούς χρόνους.

Τοπωνύμιο Κουλουριάδα.
Ανατολικά των Ψαχνών και πέρα από τον ποταμό Μεσσάπιο, υπήρχε αρχαίος οικισμός. Βρέθηκαν πολλά θεμέλια σπιτιών, δρόμοι κ.α.. Το 1963 βρέθηκε μαρμάρινη προοτομή, που εικόνιζε θεό ή Ρωμαίο αυτοκράτορα.


Γενικά

Δ.Δ. Αγίας Σοφίας

Δ.Δ. Ατταλης

Δ.Δ. Καμαρίτσας

Δ.Δ. Καστέλλας

Δ.Δ. Κοντοδεσποτίου

Δ.Δ. Κυπαρισσίου

Δ.Δ. Μακρυκάπας

Δ.Δ. Νεροτριβιάς

Δ.Δ. Παγώντα

Δ.Δ. Πολιτικών

Δ.Δ. Σταυρού

Δ.Δ. Τριάδος

Δ.Δ. Ψαχνών

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους ή του συνόλου του περιεχομένου του παρόντος web site
με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
Τουριστικός oδηγός Ευβοίας Βόρεια Εύβοια Κεντρική Εύβοια Νότια Εύβοια Σκύρος Οδικός χάρτης Δορυφορικός χάρτης
Χρήσιμα τηλέφωνα στην κατηγορία
"Δήμος Μεσσαπίων"
Αυτοδιοίκηση:
• Δήμος Μεσσαπίων: 22280 25418, 22280 24928
• Νομαρχία Ευβοίας: 22213 51400, 22210 36000

Θρησκευτικοί χώροι:
• Μονή Αγίου Ιωάννη Καλυβίτη: 22280 22180
• Μονή Μακρυμάλλης: 22280 22790
• Μονή Παναγίας Γοργοεπηκόου: 22280 22743
• Μονή Περιβλέπτου: 22280 31088

Πολιτισμός:
• Λαογραφικό μουσείο Ψαχνών: 22280 24080
• Ιστορικό εθνικό μουσείο Αν. Λιάσκου (Κοντοδεσπότι): 22280 91296

Μετακινήσεις:
• ΚΤΕΛ νομού Ευβοίας: Χαλκίδα: 22210 20400, Αθήνα: 210 8317163

Υπηρεσίες:
• Αστυνομικός σταθμός Πολιτικών: 22280 31111
• Αστυνομικός σταθμός Ψαχνών: 22280 23333

Υγεία:
• Κέντρο υγείας Ψαχνών: 22280 22222, 22280 22200
• Περιφερειακό ιατρείο Κυπαρισσίου: 22280 91288
• Περιφερειακό ιατρείο Μακρυκάπας: 22280 71400
• Περιφερειακό ιατρείο Πολιτικών: 22280 31557
Κεντρική σελίδα Στατιστικά Βιβλιογραφία Απογραφή πληθυσμού Επικοινωνία