Ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκεται στην Πλατεία της Παιανίας. Κτίστηκε από λαϊκούς τεχνίτες (1902-1905) και αγιογραφήθηκε εξ ολοκλήρου από το Φ. Κόντογλου και τους μαθητές του Ιωάννη Τερζή και Βασίλειο Μπρούσαλη πριν και μετά την κατοχή (1939-1956). Τα έξοδα της ανέγερσης και αγιογράφησης καλύφθηκαν από τους κατοίκους της Παιανίας.

Η αγιογράφηση, που απλώνεται σ' ολόκληρο το εσωτερικό του ναού άρχισε ένα χρόνο πριν τον πόλεμο και συνεχίστηκε μετά την απελευθέρωση. Σχετικά με την εικονογράφηση υπάρχουν επιγραφές πληροφοριακές του ίδιου του Κόντογλου και των βοηθών του. Η επικρατέστερη από αυτές γράφει: Δια χειρός Φωτίου Κόντογλου εκ Κυδωνιών Μ. Ασίας. Υπογράφει τις περισσότερες ο ίδιος (χειρ Φωτίου Κόντογλου).

Στην αγιογράφηση του ναού ακολουθεί τη γνωστή Βυζαντινή και μεταβυζαντινή παράδοση σχετικά με τη διάταξη των εικόνων. Τα χρώματα που χρησιμοποιεί είναι λίγα και έντονα. Υπάρχει ενότητα χρωμάτων καθώς δένουν αρμονικά μεταξύ τους.

Μερικές αγιογραφίες ενδεικτικές της αγιογράφησης του Φ. Κόντογλου στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής είναι:

• Στο θόλο πάνω από το ιερό δεσπόζει η σύνθεση "Η Πλατυτέρα Επί Θρόνου" 1939 - 1940 (εικ. 11). Την πλαισιώνουν δύο άγγελοι με τα χέρια τους καλυμμένα σε ένδειξη σεβασμού.
• Ο Αγιος Χριστόφορος διακοσμεί έναν πεσσό. Παρουσιάζεται ως ένας γεροδεμένος άντρας, που διαβαίνει το ποτάμι κρατώντας το Χριστό.
• "Η Γέννηση" (εικ. 12). Στο κέντρο εικονίζεται η Παναγία με το βρέφος και γύρω οι δευτερεύουσες σκηνές, οι άγγελοι, ο Ιωσήφ και ένας γερο-βοσκός, πρόβατα και κατσίκια.
• H "Βαϊοφόρος" (εικ. 13). Η θριαμβευτική είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.
• "Η βάπτιση" (εικ. 14). Κυριαρχούν τα ψηλά πρισματικά βουνά. Στη μέση του ποταμού βρίσκεται ο Χριστός. Ο Πρόδρομος αγγίζει το κεφάλι του και στην άλλη όχθη τρεις άγγελοι σκύβουν να σκουπίσουν το σώμα του Κυρίου.
• "Η έγερση του Λαζάρου" σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο ο Λάζαρος, ο Χριστός, οι Εβραίοι που ανοίγουν τον τάφο και οι αδελφές του. Στο δεύτερο επίπεδο οι Εβραίοι που κοιτάζουν ταραγμένοι.
• "Το θαύμα της ίασης του τυφλού".
• "Η Αγία Αικατερίνη" δουλεμένη με διαφορετική τεχνοτροπία.

Η όλη αγιογράφηση της εκκλησίας της Ζωοδόχου Πηγής στην Παιανία είναι δείγμα της προσπάθειας του Φ. Κόντογλου για την αναβίωση της Βυζαντινής ζωγραφικής στις εκκλησίες.

Εικ. 11. Η Πλατυτέρα, 1939. Τοιχογραφία. Ζωοδόχος Πηγή, Παιανία.

Εικ. 12. Η Γέννηση, 1946. Τοιχογραφία. Ζωοδόχος Πηγή, Παιανία.

Εικ. 13. Η Βαϊοφόρος, 1946. Τοιχογραφία. Ζωοδόχος Πηγή, Παιανία.

Εικ. 14. Η Βάπτιση, 1946. Τοιχογραφία. Ζωοδόχος Πηγή, Παιανία.

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »