Φώτης Κόντογλου Ζωγράφος

Ο Φώτης Κόντογλου είναι μια μεγάλη μορφή της νεοελληνικής τέχνης. Πρωτοστάτησε στο κίνημα για τη στροφή της Ελληνικής τέχνης του 20ου αι. προς την πνευματική ένταση της Βυζαντινής παράδοσης και τη δροσιά της λαϊκής ζωγραφικής. Πριν απ' αυτόν τη Βυζαντινή αγιογραφία στην Ελλάδα την περιφρονούσαν. Μέχρι τα μέσα του αιώνα μας ήταν αυτονόητο οι Εκκλησίες να εικονογραφούνται με τη Δυτική θρησκευτική ζωγραφική. Χάρη στον Κόντογλου, την καλλιτεχνική ποιότητα του έργου του και το πάθος του το κλίμα άλλαξε.

Ο Κόντογλου είναι κορυφαίος "ελληνοκεντρικός" και πολλές φορές αυτός ο ελληνοκεντρισμός του τον κάνει να στέκει αυστηρά κριτικός απέναντι στη Δύση, την οποία γνώριζε καλά, γιατί εκεί σπούδασε και ζούσε ενεργά στην καλλιτεχνική αγορά της τέχνης και της διανόησης.

Χρησιμοποίησε μια προσωπική εικαστική γλώσσα, απόδειξη του γνήσιου ταλέντου του, που αναγέννησε την αγιογραφία. Πολλοί νέοι δημιουργοί όπως ο Τσαρούχης, ο Εγγονόπουλος βρήκαν καταφύγιο κοντά του, για να μάθουν τα μυστικά της τέχνης του.

Το ζωγραφικό έργο του Φώτη Κόντογλου αποτελείται από αγιογραφίες αλλά και κοσμικά θέματα, επηρεασμένα απόλυτα από τη Βυζαντινή τεχνοτροπία (αυστηρό σχέδιο, συγκρατημένα χρώματα, ιδιαίτερα πνευματικός χαρακτήρας κ.ά.) αλλά και τη λαϊκή παράδοση. Είναι ο πρώτος που επέβαλε τη Βυζαντινή έκφραση στην κοσμική ζωγραφική.

Στο έργο του αποτυπώνεται ο χαρακτήρας του και η δική του στάση ζωής. Το έργο αυτό περνά από διάφορες φάσεις και εξελίσσεται ανάλογα με την ηλικία του ζωγράφου και την καλλιτεχνική του ωρίμανση. Οι φάσεις αυτές είναι: Περίοδος της μονοχρωμίας, περίοδος Βυζαντινής χρωματουργίας και περίοδος δημιουργίας μνημειακών έργων στο σπίτι του, στο Δημαρχείο Αθηνών και στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής στην Παιανία Αττικής.