Σύμφωνα με το άρθρο 101 του Συντάγματος, η διοίκηση του κράτους, οργανώνεται με βάση το αποκεντρικό σύστημα. Το άρθρο 102 αναφέρει ότι η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους ΟΤΑ. Στο ίδιο άρθρο, γίνεται συζήτηση για διοικητική αυτοτέλεια, ελεύθερη δράση, πρωτοβουλία των ΟΤΑ αλλά και για μέριμνα του κράτους, ώστε να εξασφαλίζει στην Τ.Α. τους απαραίτητους πόρους για εκπλήρωση της αποστολής τους. Μέσα στις αρμοδιότητες των ΟΤΑ είναι και η πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής.

Τι γίνεται όμως στην πράξη;

Από τη μια πλευρά οι ΟΤΑ αβοήθητοι, όχι μόνον δεν μπορούν να παίξουν αυτό το ρόλο που το Σύνταγμα τους αναγνωρίζει, αλλά πολλές φορές περιορίζονται και οι αρμοδιότητες που τους έχουν δοθεί με την οικονομική τους δυσπραγία ή εξάρτηση από την κεντρική διοίκηση.

Από την άλλη πλευρά οι ΟΤΑ εγκλωβισμένοι σ' αυτή την πολιτική, ή δεν αναλαμβάνουν καμία πρωτοβουλία ή οι πρωτοβουλίες τους είναι περιορισμένες και δεν αρκούν για να ξεφύγουν απ' αυτή τη «χειμερία νάρκη».

Αρκεί να σκεφτούμε ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην επαρχία, στα χωριά και όχι βέβαια στην Αθήνα και τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Η πολιτιστική ανάπτυξη είναι η κυρίαρχη ανάγκη και προκύπτει από την ανθρώπινη φύση. Σήμερα η καταναλωτική κοινωνία, με τις φαινομενικά εύκολες λύσεις που παρέχει, αλλοτριώνει τον άνθρωπο και διαφοροποιεί τη φύση και δομή της υπόστασής του. Προωθείται ένας κοινωνικός συντηρητισμός που τείνει να ισοπεδώσει τα πάντα. Η πολιτιστική προσφορά δεν έχει στις μέρες μας προτεραιότητα. Η χώρα αναπτύσσεται οικονομικά με τη στενή έννοια του όρου, σπάζοντας τις ρίζες της επαφής με την παράδοση. Η χώρα μας έχει αστικοποιηθεί ήδη και η ύπαιθρος έχει ερημώσει. Οι συνέπειες της απρογραμμάτιστης οικονομικής ανάπτυξης, είναι οι εξής:

• Ερήμωσε η ύπαιθρος εδώ και χρόνια.
• Αποκόπηκαν οι άνθρωποι από τις ρίζες και παραδόσεις.
• Γίναμε όλοι μετανάστες στην πατρίδα μας.
• Υποβαθμίστηκε το οικιστικό περιβάλλον.
• Μολύνθηκε η φύση.
• Γιγαντώθηκαν τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου συγκεντρώνονται όλες οι πολιτιστικές δραστηριότητες αλλά υπάρχει και το άγχος, η ανασφάλεια, ο αφιλόξενος χαρακτήρας των πόλεων.
• Εγκαταλείφθηκαν μοναδικά ντοκουμέντα λαογραφίας και παράδοσης.

Η επαρχία είναι αφημένη στον εφησυχασμό της τηλεόρασης και των χαμηλής ποιότητας περιοδευόντων θιάσων και προσπαθεί με τις δικές της δυνάμεις να πλατύνει τον πνευματικό της ορίζοντα.

Ένα τέτοιο κίνημα αντίστασης αναπτύχθηκε σ' όλη την Ελλάδα, τη δεκαετία μετά τη μεταπολίτευση, πέρασαν κάποια χρόνια που παρουσίασε ύφεση και τώρα φαίνεται, ότι ξαναχτυπά ο «κοιμισμένος γίγαντας».

Εμφανίζονται τα τελευταία χρόνια σε κάθε χωριό, φορείς που προβάλουν δραστηριότητα αξιόλογη με τη δημιουργία χορευτικών ερασιτεχνικών ομάδων, πολιτιστικών συλλόγων, μουσείων και λαογραφικών συλλογών, βιβλιοθηκών κ.ά.

Είναι ευτύχημα ότι στο Δήμο μας, Δήμο Διρφύων υπάρχουν πολλές τέτοιες ζωντανές αναξιοποίητες δυνάμεις που μπορούν, πιστεύω, ν' αναπτύξουν αξιόλογη πολιτιστική δραστηριότητα, όπως οι πολιτιστικοί σύλλογοι και χορευτικές ομάδες του Θεολόγου, Λούτσας, Στενής, Πάλιουρα, Πισσώνα, Αγίου Αθανασίου, Στροπώνων, Καμπιών, Καθενών, Πούρνου, Αμφιθέας, Βούνων, επίσης το λαογραφικό μουσείο από το σύλλογο Λάμαρης και οι βιβλιοθήκες Θεολόγου και Λούτσας.

Το πνευματικό και πολιτιστικό αυτό δυναμικό δεν έχει μέλλον αν μείνει αβοήθητο από την πολιτεία και το δήμο. Έτσι από τη μία πλευρά αποτελεί επιτακτική υποχρέωση της πολιτείας η αποκέντρωση της πολιτιστικής ανάπτυξης, τοπικά και χρονικά. Δηλαδή δεν μπορεί όλες οι δραστηριότητες να αναπτύσσονται μόνο το καλοκαίρι και σε συγκεκριμένα σημεία. Είναι ανάγκη να αναπτυχθούν προγράμματα πολιτιστικής ανάπτυξης στο σύνολο της χώρας, όχι περιστασιακά αλλά μακρόπνοα, ευέλικτα.

Η ευθύνη αυτή ανήκει πρώτα στην πολιτεία. Αλλά όχι μόνο. Εδώ πρέπει να παρέμβει και ο Δήμος. Έχει και αυτός από την άλλη πλευρά, σημαντικό ρόλο να παίξει. Δεν μπορεί λοιπόν να μένουν αβοήθητοι, ασυντόνιστοι οι πολιτιστικοί φορείς στα χωριά και να λειτουργούν μόνο με τις δικές τους δυνάμεις. Είναι ανάγκη ο Δήμος μας να δείξει το πρόσωπο και τη φυσιογνωμία του. Να ψάξουμε σαν περιοχή, να δούμε τι ήμασταν και τι είμαστε σήμερα και πως θα κρατήσουμε αυτή τη γνησιότητα. Να δούμε το χθες και το σήμερα. Να δεχτούμε αυτά που μας ταιριάζουν και να απορρίψουμε αυτά που δεν κάνουν για μας. Να παρουσιάσουμε το πολιτιστικό πρόσωπο της περιοχής μας.

Πρώτα και κύρια, να μην επιτρέψουμε την αλλοίωση του φυσικού και ιστορικού περιβάλλοντος της περιοχής μας.

Εδώ ο ρόλος του Δήμου είναι καθοριστικός. Δεν αρκεί να οργανώνονται πέντε-έξι εκδηλώσεις το καλοκαίρι και όταν αυτό περάσει να έρθει τελικά ο χειμώνας κυριολεκτικά και μεταφορικά. Πρέπει το κάθε χωριό να ψάξει να βρει τις δυνάμεις που έχει στο χώρο του και έχει αστείρευτες δυνάμεις, να τις αναδείξει και να δημιουργήσει υποδομή.

Μπορεί λοιπόν ο Δήμος να παίξει το ρόλο του χωρίς να υποκαταστήσει τους πολιτιστικούς φορείς. Να αναλάβει πρωτοβουλίες που δεν μπορεί το πολιτιστικό κίνημα να αναλάβει.

Έτσι ο Δήμος Διρφύων θα πρέπει να καθιερώσει ποσοστά χρηματοδότησης για πολιτιστικές εκδηλώσεις στους ήδη υπάρχοντες πολιτιστικούς και χορευτικούς συλλόγους, λαογραφικά μουσεία, βιβλιοθήκες με βάσει αντικειμενικές αξίες. Επίσης να παροτρύνει τη δημιουργία νέων τέτοιων πολιτιστικών ομάδων, όπως και σχολών μουσικής, ζωγραφικής, μοντέρνου χορού κ.λ.π. για να βρουν διέξοδο το ταλέντο και το μεράκι που και στην ύπαιθρο υπάρχει.

Να δημιουργήσει μ' αυτόν τον τρόπο τις προϋποθέσεις, ώστε η απόσταση ανάμεσα στο κέντρο και στο χωριό να μικρύνει.

Έτσι η περιοχή μας θ' αποκτήσει τη δική της αυτόνομη πολιτιστική και καλλιτεχνική ζωή αλλά και ο ερασιτέχνης θα βρει το δικό του κοινό.

Μ' αυτή την διαδικασία, η ιστορική μνήμη, οι τοπικές ιδιαιτερότητες και οι πολιτιστικές ρίζες γίνονται ζωογόνα στοιχεία μιας ταυτότητας, που μπολιάζει θετικά τον εθνικό μας πολιτισμό.

Μερικές προτάσεις ακόμα, εκτός των παραπάνω, που θα συμβάλλουν στο να παίξει ο Δήμος το ρόλο του στον πολιτισμό είναι να διεκδικήσει και να πετύχει, με βάση τα άρθρα 101 και 102 του Συντάγματος, τα εξής:

• Την καθιέρωση του ποσοστού χρηματοδότησης από την πολιτεία για πολιτιστικά προγράμματα.
• Την κατανομή των κονδυλίων με διαφανείς και αντικειμενικές αξίες.
• Την αύξηση των πιστώσεων του κρατικού προϋπολογισμού για δημιουργία έργων υποδομής.
• Την ένταξη σημαντικών εκδηλώσεων που θεσμοθετούν και πραγματοποιούν πολιτιστικοί φορείς στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Υπουργείου Πολιτισμού.
• Τον χαρακτηρισμό, την ανάδειξη και αξιοποίηση μνημείων της περιοχής.
• Την πρόσβαση και πληροφόρηση για κοινοτικά προγράμματα και πηγές χρηματοδότησης που αναφέρονται στον πολιτισμό.

Ο πολιτισμός για το Δήμο είναι κύρια προτεραιότητα και μεγάλη παραγωγική επένδυση. Σ' έναν τόπο που τον βαραίνει το παρελθόν της τέχνης και του πολιτισμού, είναι καιρός για μια υπεύθυνη πολιτιστική πολιτική και από το Δήμο Διρφύων.

Πολιτιστική πολιτική που δε θα εξαντλείται στη διοργάνωση κάποιων εκδηλώσεων και γενικότερα σε παρεμβάσεις ευκαιριακού χαρακτήρα, αλλά σεβόμενη τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες κάθε τόπου και μέσα από ένα συγκροτημένο πρόγραμμα δράσης, θα προωθεί την πολιτιστική αποκέντρωση.

Ο Δήμος είναι θεσμός που έχει τη δυνατότητα ή ΠΡΕΠΕΙ να την έχει, για να ενεργοποιεί τις τοπικές πολιτιστικές δυνάμεις.

Στο τέλος του 20ου αιώνα, μέσα σε συνθήκες ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ η αναζήτηση του ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ κάθε χωριού και κάθε περιοχής ευρύτερα είναι αναζήτηση ζωτικής ανάγκης και όχι πολυτέλειας. Ακόμα είμαστε στην αρχή κι είναι ανάγκη να πάμε πολύ γρήγορα.

Η ευθύνη είναι ΔΙΚΗ ΣΑΣ κύριε Δήμαρχε και κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Διρφύων αλλά και ΟΛΩΝ ΜΑΣ.
Χαράλαμπος Μπάος

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »