Γράφει ο Βαγγέλης Αποστόλου

Τα συμβαίνοντα στην αγορά πετρελαίου φέρνουν ξανά στην επικαιρότητα την ανάγκη για χάραξη μιας ενεργειακής πολιτικής μετάβασης από το πετρέλαιο και σε άλλες μορφές ενέργειας. Και αυτές για τη χώρα μας πρέπει να είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ).

Μια σημαντική τέτοια πηγή για την Ελλάδα είναι η αιολική ενέργεια και παρ' ότι η χώρα μας διαθέτει πλούσιο δυναμικό, εν τούτοις εξακολουθεί να κατέχει την τελευταία θέση στην Ε.Ε. στην προώθηση των αιολικών πάρκων. Αν και ουδείς δικαιούται να έχει αντίρρηση στην προώθησή τους, δυστυχώς η πολιτεία με τις επιλογές της κατόρθωσε το ακατόρθωτο: τη φιλική προς το περιβάλλον αιολική ενέργεια την κατέστησε εχθρό των τοπικών κοινωνιών.

Και είναι απορίας άξιο γιατί το αυταπόδεικτο κέρδος, τόσο από περιβαλλοντικής σκοπιάς όσο και από πλευράς απεξάρτησης από το πετρέλαιο, συναντά τόσες αντιδράσεις, ιδιαίτερα στις τοπικές κοινωνίες. Ίσως πολλοί δουν πίσω από αυτές την έλλειψη πληροφόρησης ή ακόμη και την εξυπηρέτηση προσωπικών συμφερόντων, όμως η αλήθεια είναι διαφορετική.

Οι λόγοι για τους οποίους αντιδρούν οι τοπικές κοινωνίες είναι κυρίως τρεις:

α) Η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού. Μια επίσκεψη στη Νότια Εύβοια θα πείσει και τον πιο ένθερμο υποστηρικτή των αιολικών πάρκων για την αναρχία στην τοποθέτησή τους. Οι ανεμογεννήτριες έχουν εγκατασταθεί στις βουνοκορφές παράλληλα με το κεντρικό οδικό δίκτυο κι έχουν αναπτυχθεί σε μορφή που θυμίζει συστοιχίες αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων. Όχι μόνο δεν έγινε καμία χωροθέτηση σ' αυτές τις περιοχές, αλλά και οι τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις για την απλοποίηση των διαδικασιών που αφορούν τις ΑΠΕ έδωσαν περιθώρια για νομιμοποίηση ακόμη κι αυτών που είχαν εγκατασταθεί παράνομα και μάλιστα σε βάρος των προβλεπομένων περιβαλλοντικών ρητρών.

Εδώ βέβαια πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτού του είδους τις αντιδράσεις δικαίωσε απόλυτα και πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία απορρίπτονται αποφάσεις και εγκρίσεις εγκατάστασης αιολικών πάρκων λόγω μη ένταξής τους σε περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης.

β) Η έλλειψη διαβούλευσης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η πενία σε πόρους και αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δημιουργεί ένα τεράστιο δημοκρατικό έλλειμμα στη χώρα μας, σε σύγκριση μάλιστα με όλα τα άλλα κράτη της Ε.Ε.

Γι' αυτό κρίνεται απαραίτητη η συμμετοχή της στο σχεδιασμό και την υλοποίηση αναπτυξιακών πολιτικών της περιφέρειας και ιδιαίτερα όταν αφορούν σε τοπικούς πόρους, όπως είναι η αιολική ενέργεια.

γ) Τα χαμηλά αντισταθμιστικά οφέλη. Οι διαφορές μεταξύ κέντρου και περιφέρειας είναι πολύ μεγάλες, όχι μόνο στο εισόδημα αλλά και στην ποιότητα ζωής. Κρίνεται επομένως σκόπιμο να αξιοποιούνται όλες οι τοπικές δυνατότητες επ' ωφελεία και των τοπικών κοινωνιών.

Στους δήμους που φιλοξενούν τα αιολικά πάρκα αποδίδεται μόνο το 2% των εσόδων, ένα ποσοστό που είναι πολύ μικρό σε σχέση με τα κέρδη και την επιδότηση των εγκαταστάσεων.

Αν πραγματικά θέλει η κυβέρνηση να εκμεταλλευθεί την αιολική ενέργεια οφείλει, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, να προχωρήσει άμεσα:

• Στην κατά περιφέρεια οριοθέτηση των περιοχών εγκατάστασης και μόνον όταν οριστικοποιηθούν οι θέσεις να προχωρήσει στην έκδοση αδειών. Βέβαια πολλοί θα πουν ότι η διαδικασία αυτή απαιτεί χρόνο... Είναι όμως μόνον αυτή που μπορεί να αντιμετωπίσει την άναρχη ανάπτυξη των αιολικών πάρκων, αλλά και τις προσφυγές στο ΣτΕ.
• Στη θεσμοθέτηση της δυνατότητας της Αυτοδιοίκησης να συμμετέχει ουσιαστικά στην αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού της χώρας.
• Στη σταδιακή αύξηση του ποσοστού των αντισταθμιστικών οφειλών. Πρέπει να αυξηθούν οι αντισταθμιστικές εισφορές, αλλά και να υπάρξουν δεσμεύσεις για επενδύσεις αναπτυξιακές και αναβάθμισης του περιβάλλοντος.

Μόνον έτσι θα διασκεδαστούν οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών και θα αποτελέσουν οι ΑΠΕ βασικό εργαλείο στην άσκηση της ενεργειακής πολιτικής της χώρας μας.

Επιπλέον, μόνον έτσι η αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση που πρεσβεύει η Αριστερά θα έχει ουσιαστικό περιεχόμενο και ο δημοκρατικός προγραμματισμός θα κάνει πράξη τη συμμετοχική διαδικασία.

Χαρακτηρισμοί για έωλες και δαιμονισμένες τοπικές κοινωνίες δεν ταιριάζουν με την Αριστερά.

«  Προηγούμενo άρθρo	Επόμενo άρθρo  »