Μονή Ερίων

Γεωγραφικές συντεταγμένες:   38°34'22.75"N  -  23°44'49.01"E

Περιγραφή:

Βρίσκεται 2 χιλιόμετρα δυτικά των Καθενών, μεταξύ αυτών και του οικισμού Τριάδα. Είναι κτισμένη σε πλατανοσκέπαστη ρεματιά.

Αλλοτε ήταν ακμάζουσα μονή. Σήμερα σώζεται μόνο ο ναός, το Καθολικό, με παλιές τοιχογραφίες. Εχει μόνο μια κύρια είσοδο, ενώ δεν έχει καθόλου παράθυρα. Ο ναός φωτίζεται μόνο από τα τέσσερα ανοίγματα του τρούλου. Η είσοδος είναι στο μέσο της δυτικής πλευράς. Οπως φαίνεται από επιγραφή, στο αριστερό άκρο της αψίδας του Ιερού, η μονή ανακαινίστηκε το 1637.

Ο ναός είναι βυζαντινού ρυθμού και βυζαντινό κτίσμα του 11ου αιώνα. Η τοιχοποιία του είναι από κοινούς λίθους, τοποθετημένους άτεχνα και με παρεμβολή σπασμένων κεραμιδιών. Στα νότια του ήταν κτισμένο κολλητά παρεκκλήσι, όπως μαρτυρείται από την τοιχισμένη τοξωτή θύρα.

Οι τοιχογραφίες του είναι εξαιρετικής τέχνης. Διακρίνονται στην κόγχη του Ιερού η Μητέρα του Θεού ή Πλατυτέρα, στον τρούλο ο Παντοκράτωρ, σε κάθε σφαιρικό τρίγωνο που βαστάζει τον τρούλο ένας Ευαγγελιστής, στο τύμπανο της βόρειας κεραίας του ναού η Κοίμηση της Θεοτόκου και στο κάτω διάζωμα των τοίχων, σειρά Αγίων. Κάτω από τις τοιχογραφίες αποκαλύφθηκε αρχαιότερο στρώμα τοιχογραφιών, της εποχής των Παλαιολόγων.

Λίγο πιο κάτω από το ναό πηγάζουν οι πηγές του βενετσιάνικου υδραγωγείου της Χαλκίδας.

Εορτασμοί - Εκδηλώσεις:

Γιορτάζει στις 2 Φεβρουαρίου, στο όνομα της Υπαπαντής του Κυρίου. Ο ναός εορταζόταν στο όνομα της Κοίμησης της Θεοτόκου στις 23 Αυγούστου. Μετά τη διάλυση της Μονής το 1834 και την υπαγωγή της στην κυριότητα της Μονής Μακρυμάλλης, καθιερώθηκε να γιορτάζει στο όνομα της Υπαπαντής του Κυρίου στις 2 Φεβρουαρίου, για να μη συμπίπτει η γιορτή της Μονής Μακρυμάλλης.

Ιστορία - Παράδοση:

Η μονή πήρε το όνομά της κατά πρώτη εκδοχή από τα έρια (μαλλιά) των προβάτων που παρήγαγε γιατί είχε πολλά κοπάδια. Κατ' άλλους ονομάστηκε από το δέντρο βελανιδιά, που λέγεται και αρεός ή αριά ή τέλος από τη μυθολογική νύμφη "Ερίβοια", κόρη του Αλκιθόου, σύζυγο του Τελαμώνα και μητέρα του Αίαντα, του βασιλιά της Σαλαμίνας.

Κατ' άλλη εκδοχή το τοπωνυμιο "Ερεια" προέρχεται από παραφθορά της λέξης "Ιέρεια", γιατί η λέξη φανερώνει γυναίκα που παραμένει στη μονή.

Κατ' άλλη εκδοχή, ονομάσθηκε από το μυθικό βασιλιά της Ευβοίας "Υριέα ή Υεριέα", που ήταν πατέρας των Λύκου, Νυκτέα και Ωρίωνα. Βασίλευε στην Υρίη ή Υερίη της αρχαίας Μεσσαπίας, κοντά στη Δίρφυ, που δεν είναι άλλη από τη σημερινή θέση των Ερίων. Αυτή η πόλη υπήρξε μητρόπολη της Υρίης της Βοιωτικής, κοντά στην Αυλίδα, ίσως και της ιταλικής Μεσσαπίας.

Κατά την παράδοση, το σημερινό καθολικό κτίστηκε μέσα σε μια μέρα και γι' αυτό η εκκλησία ονομάσθηκε "Μονομερίτισσα ή Μονομερίτικη". Το έργο έγινε εξαιτίας της παρατεταμένης ανομβρίας που επικρατούσε εκείνα τα χρόνια, κατ' άλλους ύστερα από διαταγή του Τούρκου διοικητή.

Ο Σπύρος Κριεζώτης, γιος του στρατηγού Νικόλαου Κριεζώτη, ο πλουσιότερος και ισχυρότερος τσιφλικάς της περιοχής, λέγεται ότι θέλησε να πάρει μετά τη διάλυση του μοναστηριού τις μυλόπετρες του ελαιοτριβείου του, για το δικό του ελαιοτριβείο, στην Τριάδα. Παρόλες τις προσπάθειες που κατέβαλε, και παρόλο ότι χρησιμοποιήθηκε αρκετό προσωπικό και πολλά άλογα, δεν κατόρθωσε να τις μεταφέρει.

Το σημερινό εκκλησάκι δεν δικαιολογείται ως καθολικό της μεγάλης άλλοτε ακμάζουσας μονής. Υποτίθεται ότι υπήρχε άλλος μεγάλος ναός που καταστράφηκε άγνωστο πότε και γιατί. Κατά την παράδοση βρισκόταν πολύ κοντά στο σημερινό, στα βόρειά του. Ηταν αφιερωμένος στον Αγιο Αθανάσιο. Η μονή εικάζεται ότι κτίστηκε τον 9ο αιώνα από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα, εικονόφιλη, σύζυγο του Θεοφίλου του εικονομάχου.

Αρχαιολογικοί χώροι - Μνημεία:

Γύρω από το μοναστήρι ανακαλύφθηκαν τάφοι Κλασικής και Ελληνιστικής περιόδου, πράγμα που σημαίνει ότι εδώ υπήρξε πλούσιος οικισμός. Κατά την ΠΕ περίοδο υπήρχε επίσης οικισμός, καθώς μαρτυρούν τα άβαφα όστρακα που βρέθηκαν.


Γενικά

Δ.Δ. Αγίου Αθανασίου

Δ.Δ. Αμφιθέας

Δ.Δ. Βούνων

Δ.Δ. Γλυφάδας

Δ.Δ. Θεολόγου

Δ.Δ. Καθενών

Δ.Δ. Καμπιών

Δ.Δ. Λούτσας

Δ.Δ. Μίστρου

Δ.Δ. Παλιούρα

Δ.Δ. Πισσώνος

Δ.Δ. Πούρνου

Δ.Δ. Στενής

Δ.Δ. Στροπώνων

Όρος Δίρφη

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους ή του συνόλου του περιεχομένου του παρόντος web site
με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
Τουριστικός oδηγός Ευβοίας Βόρεια Εύβοια Κεντρική Εύβοια Νότια Εύβοια Σκύρος Οδικός χάρτης Δορυφορικός χάρτης
Χρήσιμα τηλέφωνα στην κατηγορία
"Δήμος Διρφύων"
Αυτοδιοίκηση:
• Δήμος Διρφύων: 22280 51220, 22280 51544
• Νομαρχία Ευβοίας: 22213 51400, 22210 36000

Μετακινήσεις:
• ΚΤΕΛ νομού Ευβοίας: Χαλκίδα: 22210 20400, Αθήνα: 210 8317163

Υπηρεσίες:
• Αστυνομικός σταθμός Καθενών: 22280 71111
• Αστυνομικός σταθμός Στενής: 22280 51218

Υγεία:
• Περιφερειακό ιατρείο Θεολόγου: 22210 95373
• Περιφερειακό ιατρείο Καθενών: 22280 71201
• Περιφερειακό ιατρείο Στενής: 22280 51219
• Περιφερειακό ιατρείο Στροπώνων: 22280 25050

Διάφορα:
• Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Χαλκίδας: 22210 25230
• Καταφύγιο Δίρφης "Μιχάλης Νικολάου": 22280 25665
Κεντρική σελίδα Στατιστικά Βιβλιογραφία Απογραφή πληθυσμού Επικοινωνία