Επιλογές: «Διδάσκαλοι αρετής» (Από το βιβλίο «Πρακτική Φιλοσοφία», του Ευάγγελου Παπανούτσου)

Η βαθιά αναταραχή που περνάει τούτο τον καιρό η χώρα μας και που είναι, σε τελευταία ανάλυση, κρίση ηθική ολόκληρου του κοινωνικού μας οργανισμού ξαναφέρνει στο νου κάθε στοχαστικού ανθρώπου τις έννοιες της Πολιτικής (τέχνης) και του Πολιτικού (ανδρός) και τον παρακινεί να τις διερευνήσει. Ποιος είναι ο σκοπός (το "τέλος", όπως θα έλεγαν οι Αρχαίοι), δηλαδή ο "λόγος υπάρξεως" της Πολιτικής, το ουσιαστικό νόημα της; Και τι πρόγραμμα ζωής εκφράζει με τις προθέσεις και τις πράξεις του ο Πολιτικός, ο αυθεντικός, ο άξιος του ονόματός του Πολιτικός;

Στον Πλατωνικό "Γοργία" έχουμε μια θαυμάσια (γεμάτη δύναμη και χιούμορ) επίθεση του Σωκράτη κατά του Καλλικλή, που έχει ήδη μπει στην πολιτική με μεγάλες φιλοδοξίες και άλλη τόση ελαφρότητα. "Και τώρα, λαμπρέ μου άνθρωπε", του λέει σε μια στιγμή ο Σωκράτης του διαλόγου, "μια που εσύ άρχισες κιόλας να πολιτεύεσαι και μένα με προσκαλείς και με κατακρίνεις που δεν ανακατεύομαι στην πολιτική, κάθησε να το εξετάσουμε μαζί.

Για να ιδούμε: έκανε τάχα ο Καλλικλής ως τώρα κανένα πολίτη καλύτερο; Υπάρχει κανείς ή ξένος ή πολίτης Αθηναίος, ή δούλος ή ελεύθερος, που ενώ πρωτύτερα ήτανε πονηρός, άδικος, ακόλαστος και άμυαλος, έγινε εξ' αιτίας του Καλλικλή καλός και αγαθός; Πες μου, Καλλικλή, αν τύχει και σου κάνει κανείς την εξέταση, τι θ' ανταποκριθείς; Ποιος άνθρωπος θα πεις ότι έγινε καλύτερος με τη δική σου συναναστροφή; Διστάζεις ν' απαντήσεις αν υπάρχει κανένα τέτοιο έργο δικό σου από τον καιρό που ιδιώτευες, πριν επιχειρήσεις να πολιτευθείς; -Επαίρεσαι για τη νίκη σου Σωκράτη (λέει ο Καλλικλής) -Οχι (συνεχίζει ο Σωκράτης). Δεν σε ρωτώ για να δείξω πως σε ενίκησα, αλλά γιατί πραγματικά θέλω να μάθω: κατά ποιον τρόπο νομίζεις ότι πρέπει να ασκείται η πολιτική στον τόπο μας; Τώρα που μπήκες στην πολιτική θα φροντίζεις πως θα γίνουμε εμείς οι πολίτες όσο το δυνατόν καλύτεροι, ή για τίποτ' άλλο;".

Η αναδρομή στις σκέψεις και στα κείμενα που παραθέτω θα παραδεχτείτε -νομίζω- ότι δεν έχει σήμερα απλώς φιλολογική σημασία. Μέσα στον εμπαιγμό και στην καταισχύνη αυτών των δεινών για το Έθνος μας ημερών, αισθάνεται κανείς την ανάγκη να θέσει στους πολιτικούς μας άνδρες το ερώτημα:

Έτσι καθώς πολιτεύεστε, γίνεστε πραγματικά παιδευταί του Λαού, διδάσκαλοι αρετής; Με το παράδειγμα σας τι περιμένετε τάχα; θα γίνουν καλύτεροι ή χειρότεροι οι πολίτες αυτού του τόπου; Τι τους έχετε διδάξει, όχι με όσα λέγετε αλλά με όσα πράττετε; Την υπερηφάνεια του ελεύθερου Δημοκρατικού πολίτη; Την ευλάβεια προς τις ηθικές αρχές και τους νόμους της πολιτείας; Τη συνέπεια προς όσα διακηρύσσετε; Την αφιλοκέρδεια και τη σωφροσύνη; Τη νυχτερινή ώρα που μόνοι με τον εαυτό σας θα κάνετε τον απολογισμό του "έργου της ημέρας", αν τύχει και ακουστεί μέσα σας η φωνή του αιωνόβιου και αδιάκοπα ενοχλητικού "Σωκράτη":

"Ποιος πολίτης αυτής της χώρας ή ξένος, έγινε καλύτερος από ότι ήταν πριν με το δικό σου παράδειγμα;".

Τι θα απαντήσετε; Μήπως ότι η Πολιτική δεν έχει καμιά σχέση με την Ηθική;