«Οι μονάρχες της Δημοκρατίας»

Οι νομαρχιακές και δημοτικές εκλογές πλησιάζουν μια και θα γίνουν σ' ένα χρόνο από σήμερα. Ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος ασχολείται και αναφέρει ονόματα, δηλώσεις και επιθυμίες προσώπων από τη μία ή την άλλη θέση του επικεφαλής.

Εδώ επιτρέψτε μου να κάνω τις εξής παρατηρήσεις και διαπιστώσεις: Πιστεύω η ρήση, η επιθυμία «εγώ θέλω να γίνω νομάρχης ή δήμαρχος» εξ υπαρχής μειώνει την οιαδήποτε αξία, την οιαδήποτε προσωπικότητα αυτών, που θα πλαισιώσουν τον Δήμαρχο ή τον Νομάρχη και θα γίνουν συνεργάτες του σε τυχόν επιτυχία του ή αποτυχία του. Δηλ. τους λέει εκ προοιμίου ότι εγώ είμαι κατάλληλος για Νομάρχης ή Δήμαρχος ενώ εσείς είστε υποδεέστεροι, ακατάλληλοι γι' αυτή τη θέση. Ενώ το σωστό θα ήταν η πρόταση με δημόσια διακήρυξη «ελάτε όλοι εσείς, που επιθυμείτε να πάει μπροστά ο τόπος μας, να διοικηθεί σωστότερα, αποτελεσματικότερα με διαφάνεια και αξιοκρατία να συναντηθούμε να κουβεντιάσουμε, πως θα γίνει αυτό, τι πρόγραμμα θα εφαρμόσουμε, συγκεκριμένο και υλοποιήσιμο, για να πετύχουμε το ρόλο που θα παίζει ο νομός μας, η πόλη μας στο γενικότερο σχεδιασμό ανάπτυξης, που θα είναι ο οραματικός και μακροχρόνιος αναπτυξιακός στόχος της προσπάθειάς μας. Το ποιος θα είναι Νομάρχης ή Δήμαρχος θα το επιλέξουμε όλοι εμείς. Έτσι θα έμπαινε μπροστά το «εμείς» και όχι το «εγώ» όπως γίνεται σήμερα.

Θα μπορούσε κάποιος να αντιτάξει: «μα τι είναι αυτά που λες; γίνονται; είναι εξωπραγματικά, μια και ο θεσμός είναι Νομαρχοκεντρικός ή Δημαρχοκεντρικός. Πρέπει οι πολίτες να γνωρίζουν ποιος θα είναι ο Νομάρχης ή ο Δήμαρχος. Και ποιος αντιλέγει, ότι με την πρότασή που κάνω, δεν θα γνωρίζουν οι πολίτες τον επικεφαλής υποψήφιο Νομάρχη ή Δήμαρχο. Θα τον γνωρίζουν. Αλλά αυτός θα είναι προϊόν αξιοκρατικής διεργασίας της δημοκρατικής διαδικασίας. Δεν θα είναι προϊόν ετσιθελικής επιβολής, ή προϊόν οργανωμένων ομάδων που αποκλειστικό σκοπό έχουν τη νομή της εξουσίας, προϊόν αρκετής πίεσης οργανωμένων συμφερόντων πολιτικών ή οικονομικών ανεξαρτήτου χρώματος, που θέλουν να επιβάλλουν τον δικό τους, όχι για να διοικηθεί αυτός ο τόπος σωστά με αναπτυξιακή προοπτική αλλά για να ικανοποιηθούν συγκεκριμένα συμφέροντά τους.
Μα κάποιος άλλος θα αναρωτηθεί: Και τα κόμματα που θα πάνε; Δεν θα υποδείξουν τους υποψηφίους τους; Η απάντηση είναι μία και μοναδική. Τα κόμματα ας κάνουν πράξη τις διακηρύξεις τους για την ανεξαρτησία της Αυτοδιοίκησης.

Ας αφήσουν τις τοπικές κοινωνίες να υποδείξουν τους καταλληλότερους και να εκλέξουν απ' αυτούς τους πλέον καταλληλότερους, και να παύσουν να χρησιμοποιούν τις εκλογές της Αυτοδιοίκησης για την επίτευξη γενικότερων πολιτικών κρίσεων και συμπερασμάτων που αφορά τη δύναμη και τη δυναμική των κομμάτων στο εκλογικό σώμα. Αυτό μπορεί να γίνει πιο καλά και αποτελεσματικά με το γκάλοπ.

Έτσι θα δώσουν καινούργια δυναμική και αίγλη στην αυτοδιοίκηση άτομα ικανά, ακέραια, αξιόλογα, που δεν θέλουν να μπουν σε κομματικά καλούπια.

Μπορεί δε κάποιος να μου αντιτάξει: αυτά τα λες εσύ, που και πολιτικοποιημένος είσαι και κομματικοποιημένος.

Και θα του απαντήσω ναι για τρεις κυρίως λόγους.

• Πρώτον: γιατί τα κόμματα υστερούν στην εσωκομματική τους δημοκρατία, κάτι που οδηγεί σε επιλογές με όχι αξιοκρατικά κριτήρια αλλά τελείως προσωπικά και υποκειμενικά.
• Δεύτερον: γιατί δεν καθορίζονται κριτήρια επιλογής και αν καθορίζονται δεν τηρούνται είναι για το «θεαθήναι» και
• Τρίτον: γιατί το να κερδίσεις μια Νομαρχία ή ένα Δήμο δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός, δηλ. η εξουσία για την εξουσία, αλλά πρέπει να είναι το μέσον, που εσύ, σαν κόμμα, θα μπορέσεις να βοηθήσεις οποιαδήποτε περιοχή στην ανάπτυξή της με την διάθεση σ' αυτή των ικανοτέρων σου στελεχών, και από πλευράς ήθους και από πλευράς επάρκειας, γνώσεων και διοικητικών ικανοτήτων και προσόντων. Η ρήση «άσπρη γάτα, μαύρη γάτα δεν έχει διαφορά αρκεί η γάτα να πιάνει ποντίκια» δεν πρέπει να γίνει η πολιτική μας μια πρακτική γιατί οδηγεί πολλές φορές σε εκλογή προσώπων, ανικάνων, κοντόφθαλμων χωρίς όραμα για την ανάπτυξη του τόπου των.

Και όλα αυτά τα λέω γιατί από την δωδεκάχρονη εμπειρία μου στην Αυτοδιοίκηση και την δεκάχρονη ως ενεργού πολίτη, δεν διαπίστωσα να υπάρχει διαφορά στο Νομό μας, ως προς την εξάσκηση των καθηκόντων του, μεταξύ Δημάρχων που ανήκουν στο Α΄ κόμμα και Δημάρχων που ανήκουν στο Β΄ κόμμα. Όλοι τους, ίσως με μία, δύο εξαιρέσεις, που επιβεβαιώνουν τον κανόνα να ασκούν διαχείριση και μόνον διαχείριση.

Όλα αυτά, το εκλογικό σύστημα, η έλλειψη εσωκομματικής δημοκρατίας στα κόμματα και η γενική λειτουργία αυτών μας οδηγούν στο να δημιουργούμε τετελεσμένες καταστάσεις αποκλείοντας ικανούς ανθρώπους να επιλεγούν για την θέση του Νομάρχη ή Δημάρχου. Γιατί ακόμα περιμένουμε να μας πει το κόμμα ποιον θα ψηφίσουμε, ανεξάρτητα αν αυτός που εκλέχτηκε είναι και η πρόταση της πλειοψηφίας των μελών ενός κόμματος;

Οδηγούν δηλ. όλους -ικανούς και ανίκανους- που θέλουν να επιδιώξουν να πάρουν το χρίσμα του κόμματος, να το πάρουν ανεξάρτητα τι μέσα, θεμιτά ή αθέμιτα, δημοκρατικά ή όχι, χρησιμοποιήσουν.

Και από τη στιγμή, που θα πάρουν το χρίσμα, γνωρίζοντας και την εκλογική δύναμη του κόμματος στον τόπο τους, είναι ήσυχοι, ότι θα εκλεγούν! Και δεν θα εκλεγούν με τη διεκδίκηση της ψήφου για τον εαυτό τους για το πρόσωπό τους, αλά με τους ψήφους των υποψηφίων συμβούλων των.

Γι' αυτό τους ονομάζουν «Μονάρχες της Δημοκρατίας».

Είναι αυτοί, που ωφελούνται από μια εκλογική δημόσια δημοκρατική διαδικασία, χωρίς οι ίδιοι να σταυρώνονται. Γι' αυτό ίσως πρέπει να αλλάξει και το εκλογικό σύστημα για τις εκλογές της Αυτοδιοίκησης, όχι βέβαια ως προς το ποσοστό, που επιδιώκεται να γίνει τώρα, αλλά ως προς τα ψηφοδέλτια και τους εκλογικούς συνδυασμούς. Πρέπει κατά την άποψή μου να σταυρώνεται και ο Δήμαρχος και ο Νομάρχης. Γι' αυτό δεν πρέπει ο Δήμαρχος ή ο Νομάρχης να είναι επικεφαλής του ψηφοδελτίου κάθε συνδυασμού αλλά να υπάρχει ψηφοδέλτιο υποψηφίων Νομαρχών ή Δημάρχων και ξεχωριστά ανά συνδυασμό ψηφοδέλτια υποψηφίων Συμβούλων.

Έτσι θα δίνεται η δυνατότητα στον εκλογέα - σε ένα δήμαρχο κεντρικό ή Νομαρχοκεντρικό σύστημα - να ψηφίζει για Δήμαρχο ή Νομάρχη τον πλέον κατάλληλο, έξω από κομματικές πεποιθήσεις και πιέσεις.

Επίσης δεν είναι σωστός βάσει όσων αναπτύχθηκαν και παραπάνω, ο ισχυρισμός πολλών ότι αυτός που έχει εκλεγεί Δήμαρχος ή Νομάρχης, μόνο με εντολή του Λαού φεύγει από Νομάρχης ή Δήμαρχος. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι αν κάποιος εκλεγεί μια φορά, το κόμμα είναι υποχρεωμένο να τον υποδείξει και πάλι ανεξάρτητα με τις ικανότητες που έδειξε κατά τη θητεία που εκλέχτηκε και να τον θέσει υπό την κρίση του λαού.

Θα ίσχυε ο ισχυρισμός αυτός, και εδώ θα φαινόταν η αξία του οποιουδήποτε εκλεγμένου αν ο αυτός έβαζε υποψηφιότητα με τον συνδυασμό του χωρίς να έχει το χρίσμα το οποίο θα είχε δοθεί σ' άλλον.

Ας το τολμήσουν όμως για να δείξουν την αξία τους, αν αυτοί που πιστεύουν, ότι έχουν την αποδοχή της πλειοψηφίας χωρίς κομματική ταμπέλα.

Γι' αυτό πιστεύω ότι πρέπει να γίνουν στα κόμματα διαδικασίες δημοκρατικές, χωρίς στρατιές ψηφοφόρων - μελών μιας χρήσης, αλλά συγχρόνως τα κόμματα να εξερευνήσουν, όχι με γκάλοπ αλλά με ανθρώπους, που ανώνυμα και αθόρυβα θα περιέλθουν στα καφενεία, στους διάφορους χώρους και θα αφουγκραστούν τις απόψεις του απλού κοσμάκη ερχόμενοι σε επαφή μ' αυτόν για την αξία και τις δυνατότητες των ήδη εκλεγμένων και μετά να αποφασίσουν για την επαναϋπόδειξη των υποψηφίων αφού πρώτα του θέσουν τις παρακάτω δύο ερωτήσεις:

• α) Τι αναπτυξιακό στόχο θα έχετε για την περιοχή που θα διοικήσετε και
• β) Ποιες είναι οι απόψεις σας για το ρόλο της Αυτοδιοίκησης και τι θα κάνετε κατά τη θητεία σας για την προστασία αυτής. Τις απαντήσεις δε αυτές να δώσουν εγγράφως, για να δεσμεύονται.
  Κλείνοντας πιστεύω ότι, ό,τι έχει δώσει κάποιος το δίνει μέσα σε δύο τετραετίες.

Αν συμπληρώσει αυτές, πρέπει σεβόμενος και τον εαυτό του και τους συντοπίτες του, να αποχωρεί οικειοθελώς, αν δε δεν το πράξει είναι υποχρεωμένες οι κοινωνίες να τους το επιβάλλουν.

Γιώργος Δ. Καρλής
Δικηγόρος - Ενεργός Πολίτης