"Τα δρακόσπιτα της Εύβοιας" του Γεώργιου Σκούρα, ιατρού - συγγραφέα

Σύσκεψη στις 5 Αυγούστου 2001

Πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι ο αείμνηστος, ο εξαίρετος συγγραφέας ο Παύλος ο Μυρδάνας, έλεγε ότι "Πατριωτισμός είναι η γνώση της ιστορίας την οποία διηγούνται τόποι, μνημεία και ερείπια ". Αυτό το μακρινό νησί η Εύβοια, κανένας δεν μπορεί να φανταστεί την μεγάλη του ιστορία. Επί 39 χρόνια την γυρίζω και καταγράφω τα μνημεία της και διαρκώς, βρίσκομαι προ εκπλήξεων. Κανένας δεν μπορεί να φανταστεί, ότι είναι εκατοντάδες οι αρχαιολογικοί χώροι πάνω στην Εύβοια, ότι έχει προ των 400 παλαιοχριστιανικών, βυζαντινών και μεταβυζαντινών εκκλησιών, ότι έχει 157 κάστρα και πύργους και αρχαίες ακροπόλεις. Γιατί όπως σαν ασπίδα προφυλάσσει τον κορμό της Ελλάδας από την ανατολή, όλοι από τα αρχαία χρόνια μέχρι τα βυζαντινά, να οχυρώνουν την Εύβοια, να έχουν ένα οχυρό ως την άσπρη θάλασσα, όπως έλεγαν το Αιγαίο Πέλαγος και ήταν ο δρόμος των εχθρών.

Όμως εκτός από αυτά, η Εύβοια έχει και ορισμένες προτεραιότητες παγκόσμιες. Αποκλειστικότητες. Και μια από αυτές, είναι τα Δρακόσπιτα. Τα Δρακόσπιτα, είναι κτίσματα μεγαλιθικά φτιαγμένα με τεράστιες πέτρες. Αν ετοιμάστηκαν τα slides, να μου το πεις. Έτοιμα είναι; Όλα όσα ήταν γνωστά ως το 1982, 4 κτίσματα μόνο, το '82 δημοσίευσε ο καθηγητής ο Μουτσόπουλος μια εξαιρετική μελέτη και ανέβασε τον αριθμό τους σε 12. Το '91 δημοσίευσα εγώ μια άλλη μελέτη και ανέβασα τον αριθμό τους γιατί βρήκα άλλα 13, σε 25. Και αυτήν την στιγμή σας λέω, ότι βρήκα και άλλα 3 ακόμα και ανεβαίνει ο αριθμός τους σε 28 και θα τα δημοσιεύσω σε λίγο.

Ο κόσμος, όταν είδε αυτά τα μεγαλιθικά κτίσματα με τις τεράστιες πέτρες και με τον τρόπο που είναι φτιαγμένα, πίστευε ότι τα έφτιαξαν Δράκοι, αυτά τα όντα τα υπερφυσικά με τις υπερανθρώπινες δυνάμεις, που μόνο αυτοί θα μπορούσαν να βάλουν τις πέτρες αυτές, όπως και να χτίσουν αυτά τα κτίσματα. Και τους έμεινε το όνομα Δρακόσπιτα.

Τα Δρακόσπιτα, βρίσκονται όλα στην νότια Εύβοια, στην Καρυστία. Είναι όλα όμοια. Η μόνη διαφορά τους, είναι στο μήκος και στο λίγο ή πολύ πελέκημα της πέτρας. Και λέω στο μήκος διότι ενώ φτάνει το.μήκος των Δρακόσπιτων από 4 - 20 μέτρα, το πλάτος σε όλα είναι γύρω στα 4 μέτρα, 4.10 μέτρα. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα για τους ερευνητές και δεν έχουμε μπορέσει να δώσουμε απάντηση ακόμα γιατί ενώ το μάκρος ποικίλει, το πλάτος είναι πάντοτε το ίδιο.

Ο τρόπος κατασκευής των Δρακόσπιτων, είναι πανομοιότυπος. Αν σας εμποδίζω, να πάω να καθίσω. Ο τρόπος με το οποίο τα έφτιαχναν, ο τοίχος είναι διπλής κατασκευής και ενδιάμεσα έβαζαν διάτομους λίθους, για να μπορούν να στέκονται. Όταν τελείωνε ο τοίχος με μια σφήνα, μια μικρή πέτρα, έβαζαν μια πλακόπετρα αλλά πολύ ογκώδη πλακόπετρα, που εξείχε λίγο από τον κάθετο τοίχο και είχε και μια κλίση προς τα πάνω. Μετά έβαζαν 2η, 3η, 4η, 5η και κάθε μια είχε περισσότερη κλίση προς τα πάνω και εξείχε και περισσότερο από τον κάθετο τοίχο.

Και έτσι φτάνουμε στο σημείο, ενώ ο πρώτος εξείχε 17 εκατοστά για παράδειγμα στο Δρακόσπιτο της Όχης, ο τελευταίος από τον κάθετο τοίχο, εξείχε 2 μέτρα και 20 εκατοστά. Και για αντίβαρο, έβαζαν πίσω άλλες πέτρες. Το επόμενο. Όπως σας είπα, οι τοίχοι ήταν διπλοί. Βλέπουμε τις πέτρες από έξω, βλέπουμε και από μέσα και βλέπουμε την διαφορά τους. Ένας τοίχος από έξω, άλλος από μέσα και διάτομοι λίθοι, για να στέκονται. Το επόμενο.

Όμως μέσα σε όλα, είναι και ο τρόπος κατασκευής της πόρτας. Και είναι ένα άλυτο ερωτηματικό και αυτό, ένα πρόβλημα. Ενώ όλα τα αρχαία κτίσματα έχουν τις εισόδους στην στενή πλευρά του κτίσματος, τα Δρακόσπιτα έχουν την είσοδο τους στην μεγάλη πλευρά του οικοδομήματος. Και αυτό έχει μείνει ανεξήγητο ακόμα. Δυο παραστάδες, που το πλάτος τους είναι τόσο που καλύπτει ολόκληρο τον τοίχο 1 μέτρο, 1.10 μέτρο που είναι το πλάτος του τοίχου. Από πάνω ένα υπέρθυρο και μετά η πρώτη πλακόπετρα, που είναι στο εκφορικό σύστημα για την στέγαση. Το επόμενο.

Και από τις τέσσερις πλευρές, όχι όπως τα Μυκηναϊκά μόνο από τις δυο και οι άλλοι τοίχοι ήταν ίσοι. Και από τις τέσσερις πλευρές τα Δρακόσπιτα, έχουν το σύστημα αυτό το εκφορικό της επεξοχής. Βλέπετε και από αυτήν και από εκείνη. Από τις τέσσερις πλευρές. Το επόμενο. Και εδώ φαίνεται επίσης και η μια πλευρά και η άλλη και η άλλη. Αυτές στο τέλος ενώνονταν αφήνοντας μια ανοιχτή γραμμή την οποία σκέπαζαν με πλακόπετρες.

Το επόμενο. Και εδώ βλέπετε και από τέσσερις πλευρές. Ήταν τόσο μεγάλες οι πέτρες, που αν σας πω ότι σε αυτήν την πλευρά και αυτή η επεξοχή, είναι μια πέτρα, αυτό και αυτό είναι μια πέτρα και αυτό το κομμάτι, δυο επεξοχές, δηλαδή με μια πέτρα είναι λαξεμένες, που ζυγίζει κάθε ένα από αυτό το κομμάτι, όπως είχε υπολογίσει ο Μουτσόπουλος γύρω στους 40 τόνους. Είναι εκπληκτικό. Όπως επίσης είναι άλυτο και από τους σημερινούς τεχνικούς, το πώς μπορέσανε και λύσανε τα στατικά προβλήματα. Αιώνες είναι πάνω σε 1404 μέτρα υψόμετρο στην Όχη το Δρακόσπιτο, τόνοι από σκόνη το κουκουλώνουν, βροχή, αέρας, κακό και δεν έχει πάθει σχεδόν τίποτα. Το επόμενο.

Αφού τελείωνε όλο, έβαζαν και άλλες πλάκες από πάνω και όταν το δει κανένας από πάνω το Δρακόσπιτο, νομίζει ότι είναι επίπεδο. Και αυτό είναι το Δρακόσπιτο στην Όχη, έχει πέσει με σειρά, που την σκέπαζαν με μια πλακόπετρα. Το επόμενο. Υπάρχει όμως και άλλο πρόβλημα. Όπου είναι 3 μαζί, όπως στα Στύρα ή όπου είναι 2 Δρακόσπιτα μαζί, το ένα το μικρότερο είναι και αυτό σκεπασμένο με το σύστημα το εκφορικό αλλά λάξευαν τις πέτρες και τις έκαναν η μια τους επιφάνεια, να είναι τμήμα κύκλου. Και κάθε επεξοχή, κάθε εκφορά, σχημάτιζε κύκλο και η 2η και η 3η και στο τέλος έμενε πάνω μόνο μια στρογγυλή τρύπα και αυτήν την έκλειναν με μια πλακόπετρα. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα, που δεν έχει βρει την λύση του από κανέναν ερευνητή. Γιατί όπου είναι 3 ή 2, το ένα να είναι με το κυκλικό σύστημα σκεπασμένο; Το επόμενο.

Πάνω έμενε, όπως σας είπα, μια τρύπα την οποία κλείνανε με μια πέτρα. Το επόμενο. Οι γωνίες στα Δρακόσπιτα, όπως βλέπετε, οι πέτρες εξέχουν στις γωνίες. Και μερικοί ξένοι ερευνητές, γράφουν ότι είναι ατελείωτα τα κτίσματα αυτά. Δεν τα έχουν τελειώσει. Γιατί είναι γεγονός, ότι στο τέλος διαμόρφωναν τις λεπτομέρειες οι Αρχαίοι Έλληνες. Αυτό όμως, δεν είναι σωστό διότι είχαν δει τις γωνίες έτσι σε λίγα δρακόσπιτα. Το επόμενο. Εγώ βρήκα στο Νιμπουριό και αλλού Δρακόσπιτο, που δεν είναι σχιστόλιθος. Είναι ασβεστόλιθος. Ο σχιστόλιθος, δεν υπακούει στην θέληση του λιθοξόου και όπου τον χτυπάει, σπάζει αλλού. Και αν επιχειρούσαν να σπάζαν τις γωνίες, θα έσπαζαν και θα κατέρρεε ολόκληρο το οικοδόμημα. Γι' αυτό τις άφηναν έτσι.

Όμως εδώ που είναι ασβεστόλιθος και μπορεί να πελεκηθεί, οι γωνίες είναι πάρα πολύ καλές. Το επόμενο. Όπως επίσης και εδώ, που είναι πωρόλιθος περίπου. Παρακάτω. Σε ένα υπάρχει αυτή η λεκάνη με στόμιο απορροής. Έχει πέσει η σκεπή του και αυτή είναι πάνω στην σκεπή. Σημάδι ότι τους ήταν απαραίτητο, να συγκεντρώνουν νερό. Και σε ορισμένα άλλα, υπάρχουν και λεκάνες. Το επόμενο. Αυτό εδώ είναι πήλινα αγγεία, τα οποία βρήκε στην ανασκαφή ο Μουτσόπουλος μέσα στο Δρακόσπιτο της Όχης και τα οποία τα είχαν αποθέσει έτσι ωραία τακτοποιημένα.

Το μεγάλο πρόβλημα, είναι ποιος τα έφτιαξε αυτά τα κτίσματα, πότε τα έφτιαξε και γιατί. Έχουν γραφτεί πάρα πολλά πράγματα, για το ποιος τα έφτιαξε. Και ιδιαίτερα οι φίλοι μας οι Αγγλοι και οι Αμερικάνοι, που δεν εννοούν να πουν καλό για τους Έλληνες, λένε ότι είχαν έρθει εργάτες από την Ικαρία, δηλαδή την νότια Μικρά Ασία και τα φτιάξανε εδώ. Επειδή όμως δεν τους ταίριαζε η χρονολόγηση τους, είπαν ύστερα ότι όταν το 188 π.Χ. η Ρόδος κατέλαβε όλην την Καρία και επειδή η Ρόδος τότε ήταν το μεγαλύτερο ναυτικό κράτος του κόσμου και οπωσδήποτε στα πλοία της, θα υπηρετούσαν και Κάρες, αυτοί οι Κάρες πήγαν στην Καρυστία και τα φτιάξανε. Αφού ήταν το μεγαλύτερο ναυτικό κράτος και γύριζαν όλον τον κόσμο γιατί δεν έφτιαξαν και αλλού και γιατί δεν έφτιαξαν και στην πατρίδα τους;

Γεγονός είναι ένα πράγμα. Οταν το 1600 π.Χ. οι Δρύοπες εξεδιώχθησαν από την Μύτη και τον Παρνασσό, λίγοι πήγαν στην Κύθνο, άλλοι λίγοι στην Κύπρο και άλλοι στην Ερμιόνη. Οι περισσότεροι όμως, πέρασαν στην Εύβοια. Και επειδή είχαν τον φόβο από τους Αβαντες, ακολούθησαν τον δρόμο της παραλίας του Αιγαίου πελάγους. Και σιγά - σιγά κατέβαιναν και έφτασαν ως την βραχώδη, την κακοτράχηλη Καρυστία.

Όλοι οι συγγραφείς, όλοι ανεξαιρέτως λένε ότι κατοίκησαν στην Καρυστία. Κανένας δεν λέει κατέλαβαν την Καρυστία, που σημαίνει, αν έγραφαν κατέλαβε, ότι κάποιος άλλος λαός ήταν εκεί και τους την πήραν. Για να λένε κατοίκησαν, σημαίνει ότι δεν υπήρχε άλλος λαός εκεί, ήταν έρημη και κατοίκησαν οι Δρύοπες εκεί, οι οποίοι ανέπτυξαν έναν πολιτισμό καταπληκτικό. Έλαβαν μέρος και στον πόλεμο της Τροίας με πλοία αλλά ανέδειξαν και επιστήμονες. Ο Διοκλής ο Καρύστιος για παράδειγμα, θεωρείται ο πρώτος χειρούργος, ο οποίος είχε βρει και τον κυαθίσκο του Διοκλέους, ένα εργαλείο με το οποίο έβγαζαν τα βέλη από τα σώματα των πολεμιστών.

Και όπως πρώτος στο βιβλίο μου αποκάλυψα αυτό το στοιχείο, οι Κάρες είχαν ζητήσει από τους Καρυστίους επειδή αναγνώριζαν τον πολιτισμό τους και τους είχαν στείλει τρεις Δικαστές, οι οποίοι τους φτιάξανε νόμους, δικάσανε δίκαια κ.τ.λ. και ετίμησαν αυτούς τους τρεις Δικαστές. Υπάρχει ψήφισμα "Ο Δήμος των Αλαβανδέων και οι κάτοικοι τα Λάβανδα ήταν η πρωτεύουσα της Καριάς. Τους στεφάνωσαν με χρυσά στεφάνια η μεγαλύτερη τιμή που γινόταν. Έστησαν τους ανδριάδες τους επειδή φτιάξανε καλούς νόμους επειδή δικάσανε καλά κ.τ.λ. Να έχουν τα ίσα δικαιώματα με τους γηγενείς αυτοί, τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους. Και αυτό το ψήφισμα, να γίνει αντίγραφο, να σταλεί στην Κάρυστο, για να δουν οι συμπατριώτες τους πώς τους τιμήσαμε. Και αυτή η πλάκα, έχει βρεθεί στην Κάρυστο και υπάρχει στο επιγραφικό Μουσείο της Αθήνας και φαίνεται ότι από την Κάρυστο ζητούσαν πολιτισμό οι Κάρες και όχι ήρθαν και τα έφτιαξαν οι Κάρες εδώ.

Αυτά τα κτίσματα, τα έφτιαξαν οι Δρύοπες των οποίων ο πολιτισμός, ήταν πάρα πολύ ανεπτυγμένος. Ακόμα και στην Αμάρυνθο, όταν γινόντουσαν οι γιορτές της Αμαρυνθίας Αρτέμιδος, 600 ιππείς Καρύστιοι λάμβαναν μέρος. Και οι Αθηναίοι, όταν είχαν πάθει την νίλα στην μάχη, ζήτησαν Καρυστινούς να πάνε να φυλάνε την πόλη τους. Εμπαση περιπτώσει, δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι τα έφτιαξαν Δρύοπες.

Όμως γιατί τα έφτιαξαν οι Δρύοπες; Προσέξτε. Δεν υπάρχει Δρακόσπιτο από το οποίο να μην αντικρίζεις αρχαίο λατομείο. Και δεν υπάρχει αρχαίο λατομείο στην Καρυστία από το οποίο να μην αντικρίζεις Δρακόσπιτο. Έχουν μια απόλυτη σχέση με τα λατομεία. Ο θεός των λατόμων, ήταν ο Ηρακλής. Από αυτόν αντλούσαν την δύναμη τους. Σε άλλα λατομεία στην Σαμοθράκη, Θάσο, Σπάρτη, έχουν βρεθεί σε άλλα λατομεία ανάγλυφα του Ηρακλή.